Podsumowanie

Mimo braku jednoznacznych danych naukowych, w przypadku pacjentów po przebytym STEMI zaleca się stosowanie podwójnej terapii przeciwpłytkowej obejmującej połączenie kwasu acetylosalicylowego i doustnego antagonisty receptora ADP przez 12 miesięcy. Lekami preferowanymi przez wytyczne są prasugrel i tikagrelor. W przypadku kardiologów interwencyjnych obserwuje się trend do skracania czasu trwania podwójnej terapii przeciwpłytkowej, co jest związane z traktowaniem jej jedynie jako środka zapobiegania zakrzepicy w stencie. Z drugiej strony toczą się badania dotyczące możliwości przedłużenia terapii przeciwpłytkowej jako elementu prewencji wtórnej zapobiegania incydentom sercowo-naczyniowym, często niezwiązanym z samym miejscem poszerzenia naczynia. Tym samym, optymalny czas trwania podwójnej terapii przeciwpłytkowej wydaje się być różny w przypadku każdego pacjenta i powinien być ustalony indywidualnie w oparciu o ocenę ryzyka powikłań krwotocznych i niedokrwiennych.

Piśmiennictwo

1. Steg PG, James SK, Atar D, et al. ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation: The Task Force on the management of ST-segment elevation acute myocardial infarction of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J 2012; 33: 2569-2619.

2. Levine GN, Bates ER, Blankenship JC, et al. 2011 ACCF/AHA/SCAI Guideline for Percutaneous Coronary Intervention: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines and the Society for Cardiovascular Angiography and Interventions. Circulation 2011; 124: e574-e651.

3. Dudek D, Filipiak KJ, Stepinska J, et al. New model of the optimal oral antiplatelet treatment in patients with the T-segment elevation myocardial infarction in Poland. Polish Cardiac Society statement. Kardiol Pol 2011; 69: 986-994.

4. Steinhubl SR, Berger PB, Mann JT III, et al. Early and sustained dual oral antiplatelet therapy following percutaneous coronary intervention: a randomized controlled trial. JAMA 2002; 288: 2411-2420.

5. Gwon HC, Hahn JY, Park KW, et al. Six-month versus 12-month dual antiplatelet therapy after implantation of drug-eluting stents: the Efficacy of Xience/Promus Versus Cypher to Reduce Late Loss After Stenting (EXCELLENT) randomized, multicenter study. Circulation 2012; 125: 505-513.

6. Park SJ, Park DW, Kim YH, et al. Duration of dual antiplatelet therapy after implantation of drug-eluting stents. N Engl J Med 2010; 362: 1374-1382.

7. Valgimigli M, Campo G, Monti M, et al. Short- versus long-term duration of dual-antiplatelet therapy after coronary stenting: a randomized multicenter trial. Circulation 2012; 125: 2015-2026.

8. Yusuf S, Zhao F, Mehta SR, et al. Effects of clopidogrel in addition to aspirin in patients with acute coronary syndromes without ST-segment elevation. N Engl J Med 2001; 345: 494-502.

9. Mehta SR, Yusuf S, Peters RJ, et al. Effects of pretreatment with clopidogrel and aspirin followed by long-term therapy in patients undergoing percutaneous coronary intervention: the PCI-CURE study. Lancet 2001; 358: 527-533.

10. Wiviott SD, Braunwald E, McCabe CH, et al. Prasugrel versus clopidogrel in patients with acute coronary syndromes. N Engl J Med 2007; 357: 2001-2015.

11. Montalescot G, Wiviott SD, Braunwald E, et al. Prasugrel compared with clopidogrel in patients undergoing percutaneous coronary intervention for ST-elevation myocardial infarction (TRITON-TIMI 38): double-blind, randomised controlled trial. Lancet 2009; 373: 723-731.

12. Wallentin L, Becker RC, Budaj A, et al. Ticagrelor versus clopidogrel in patients with acute coronary syndromes. N Engl J Med 2009; 361: 1045-1057.

13. Fox KA, Anderson FA, Jr., Goodman SG, et al. Time course of events in acute coronary syndromes: implications for clinical practice from the GRACE registry. Nat Clin Pract Cardiovasc Med 2008; 5: 580-589.

14. Iqbal J, Sumaya W, Tatman V, et al. Incidence and predictors of stent thrombosis: a single-centre study of 5,833 consecutive patients undergoing coronary artery stenting. Euro-Intervention 2013; 9: 62-69.

15. Dangas GD, Claessen BE, Mehran R, etla. Stent thrombosis after primary angioplasty for STEMI in relation to non-adherence to dual antiplatelet therapy over time: results of the HORIZONS-AMI trial. EuroIntervention 2013; 8: 1033-1039.

16. Althoff TF, Fischer M, Langer E, et al. Sustained enhancement of residual platelet reactivity after coronary stenting in patients with myocardial infarction compared to elective patients. Thromb Res 2010; 125: e190-e196.

17. Campo G, Parrinello G, Ferraresi P, et al. Prospective evaluation of on-clopidogrel platelet reactivity over time in patients treated with percutaneous coronary intervention relationship with gene polymorphisms and clinical outcome. J Am Coll Cardiol 2011; 57: 2474-2483.

18. Yusuf S, Mehta SR, Zhao F, et al. Early and late effects of clopidogrel in patients with acute coronary syndromes. Circulation 2003; 107: 966-972.

19. Antman EM, Wiviott SD, Murphy SA, et al. Early and late benefits of prasugrel in patients with acute coronary syndromes undergoing percutaneous coronary intervention: a TRITON-TIMI 38 (TRial to Assess Improvement in Therapeutic Outcomes by Optimizing Platelet InhibitioN with Prasugrel-Thrombolysis In Myocardial Infarction) analysis. J Am Coll Cardiol 2008; 51: 2028-2033.

20. Ndrepepa G, Berger PB, Mehilli J, et al. Periprocedural bleeding and 1-year outcome after percutaneous coronary interventions: appropriateness of including bleeding as a component of a quadruple end point. J Am Coll Cardiol 2008; 51: 690-697.

21. Steg PG, Huber K, Andreotti F, et al. Bleeding in acute coronary syndromes and percutaneous coronary interventions: position paper by the Working Group on Thrombosis of the European Society of Cardiology. Eur Heart J 2011; 32: 1854-1864.

22. Dziewierz A, Dudek D. Nowe leki przeciwpłytkowe – które, u kogo i jak długo stosować? Kardiol Dypl 2012; 11: 17-27.

23. Dziewierz A, Dudek D. Intensywna terapia kardiologiczna pacjentów w podeszłym wieku – ryzyko powikłań krwotocznych w OZW. Kardiol Dypl 2011; 10: 73-81.

24. Bhatt DL, Flather MD, Hacke W, et al. Patients with prior myocardial infarction, stroke, or symptomatic peripheral arterial disease in the CHARISMA trial. J Am Coll Cardiol 2007; 49: 1982-1988.

25. Mehran R, Baber U, Steg PG, et al. Cessation of dual antiplatelet treatment and cardiac events after percutaneous coronary intervention (PARIS): 2 year results from a prospective observational study. Lancet 2013.

26. Kerneis M, Silvain J, Abtan J, et al. Switching acute coronary syndrome patients from prasugrel to clopidogrel. JACC Cardiovasc Interv 2013; 6: 158-165.

Do góry