Wprowadzenie

Migotanie przedsionków (atrial fibrillation, AF) jest obecnie najczęściej występującą arytmią nadkomorową i jednocześnie najczęstszą arytmią utrwaloną, związaną z hemodynamicznie niewydolną i nieskoordynowaną aktywnością przedsionków, której rozpowszechnienie sięga 5% chorych ≥65 roku życia i wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością [1]. Coraz częściej podkreśla się również związek AF z rozwojem zaburzeń funkcji poznawczych. Za przykład może posłużyć badanie Rotterdam, które wykazało około 2-krotnie częstsze występowanie zaburzeń funkcji poznawczych u chorych z migotaniem przedsionków w porównaniu z chorymi bez AF [2]. W innych badaniach natomiast sugeruje się, że obserwowane w przebiegu AF zaburzenia funkcji poznawczych występują niezależnie od przebytego udaru i czynników ryzyka sercowo-naczyniowego [3,4].

Problem zyskuje na znaczeniu w świetle stale rosnącej liczby pacjentów z migotaniem przedsionków związanej ze starzeniem się populacji oraz kumulacją czynników ryzyka arytmii przedsionkowej [5]. Jednak podobna tendencja epidemiologiczna dotyczy również rozpowszechnienia zaburzeń funkcji poznawczych i otępienia [6]. Coraz więcej uwagi poświęca się zatem interesującemu zjawisku współwystępowania migotania przedsionków i zaburzeń funkcji poznawczych [7-8]. Z drugiej strony należy pamiętać, że większość znanych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, w tym wystąpienia i utrwalenia migotania przedsionków, jednocześnie niekorzystnie wpływa na funkcje poznawcze. Zależność między AF i pogorszeniem funkcji poznawczych może być jedynie pozorna i wynikać z współwystępowania innych chorób układu krążenia. Istnieją wiarygodne dowody, że zaburzenia funkcji poznawczych występują częściej u pacjentów z niewłaściwie kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym [9], otyłością [10], niedostateczną ilością wysiłku fizycznego [11], hiperlipidemią [12] i cukrzycą [13]. Kluczowa wydaje się nie tylko obecność zespołu metabolicznego, ale przede wszystkim współwystępowanie ogólnoustrojowej reakcji zapalnej (ryc. 1) [14].

Zaburzenia funkcji poznawczych cechują się różnym nasileniem, od łagodnych zaburzeń poznawczych (mild cognitive impairment, MCI) po pełnoobjawowe otępienie. MCI charakteryzują się występowaniem przewlekłych trudności z pamięcią, szczególnie krótko...

Rodzaje zaburzeń poznawczych o podłożu naczyniowym

Naczyniopochodne zaburzenia funkcji poznawczych (vascular cognitive impairment, VCI) stanowią szeroki termin obejmujący zarówno łagodne zaburzenia poznawcze o etiologii naczyniowej, niezależnie od współistnienia zmian zwyrodnieniowych (vascular mi...