Wprowadzenie

Szybki rozwój kardiologii inwazyjnej, coraz większa dostępność nowych leków przeciwpłytkowych, a także wprowadzenie do szerokiego zastosowania klinicznego nowych leków przeciwkrzepliwych spowodowały, że grupa chorych, u których istnieją wskazania do łączenia terapii przeciwpłytkowej i przeciwkrzepliwej staje się coraz bardziej zróżnicowana. Poniższy artykuł jest próbą podsumowania nowych zaleceń Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology, ESC) dotyczących postępowania u pacjentów po interwencjach wieńcowych. Autorzy mają nadzieję, że będzie on pomocny w wyborze właściwej strategii terapeutycznej w tej grupie chorych.

Współistnienie choroby niedokrwiennej i migotania przedsionków

Znaczący rozwój kardiologii inwazyjnej dokonujący się w ostatnich latach przekłada się na większą liczbę wykonywanych procedur endowaskularnych u pacjentów ze stabilną chorobą niedokrwienną serca (ChNS) i ostrymi zespołami wieńcowymi (OZW) oraz na większe możliwości diagnostyczne dla pacjentów z podejrzeniem ChNS. Coraz powszechniejsze stosowanie oznaczeń troponin wysokoczułych u pacjentów diagnozowanych z powodu OZW spowodowało, że większa grupa chorych wymaga wykonania pilnej koronarografii, a następnie przezskórnych interwencji. Nowe technologie sprzętowe wraz z nabywanym doświadczeniem poprawiają również bezpieczeństwo tego typu zabiegów, co powoduje, że w codziennej praktyce klinicznej lekarz będzie sprawował opiekę nad coraz większą liczbą pacjentów po przebytych zabiegach endowaskularnych. Pojawienie się nowych leków przeciwpłytkowych (prasugrel, tykagrelor) oraz coraz szersze stosowanie doustnych antykoagulantów niebędących antagonistami witaminy K (non-vitamin K antagonist oral anticoagulants, NOAC), takich jak rywaroksaban, apiksaban czy dabigatran wymusiło aktualizację obowiązujących strategii terapeutycznych. Według aktualnych danych ChNS występuje u 20-30% pacjentów z migotaniem przedsionków, którzy w celu prewencji udaru niedokrwiennego mózgu w większości wymagają przewlekłej terapii przeciwkrzepliwej. Z drugiej strony u około 6-8% pacjentów poddawanych zabiegom angioplastyki wieńcowej obecnie istnieją wskazania do przewlekłej antykoagulacji [1-5]. Tym samym w codziennej praktyce klinicznej pojawił się problem, jak adekwatnie leczyć pacjenta po procedurze endowaskularnej, który jednocześnie ma wskazania do przewlekłego leczenia przeciwkrzepliwego.

Pacjenci poddawani planowemu zabiegowi angioplastyki wieńcowej wymagający leczenia przeciwkrzepliwego