Migotanie przedsionków i niewydolność serca to dwa złożone, postępujące i przewlekłe stany chorobowe, które często ze sobą współistnieją. W artykule omówiono aktualne poglądy na temat leczenia pacjentów, u których występują oba te schorzenia. Skupiono się na niewydolności serca z uszkodzeniem funkcji skurczowej lewej komory jako sprawiającej najwięcej trudności klinicznych i obarczonej gorszym rokowaniem.

Wprowadzenie

Migotanie przedsionków (MP) to trudna do wyleczenia arytmia. Powoduje wiele niekorzystnych procesów, w tym progresję niewydolności serca (NS). Częstość MP rośnie wraz z wiekiem i obejmuje 10-20% populacji powyżej 80 r.ż.¹ Po roku trwania arytmii NS może się rozwinąć u 7,8%, po 5 latach u 20-30% chorych z MP.² Przyczynia się to do wyższego ryzyka śmiertelności niż w populacji ogólnej. Sama NS również jest istotnym czynnikiem ryzyka arytmii. W 10-30% przypadków usposabia do MP.^1,3 Migotanie przedsionków zależy od zaawansowania NS (od 20% w klasie NYHA II do 50% w NYHA IV, średnio 40%).⁴ W europejskim rejestrze chorych z NS (ESC-HF Pilot), który objął 5118 chorych, MP występowało u 40% pacjentów.⁵

Rosnąca wiedza na temat migotania przedsionków pozwala na identyfikację i ocenę jego czynników ryzyka. Najważniejsze z nich to: NS (ryzyko względne, RR: 6,1-8,1), wady zastawkowe, nabyte i wrodzone (RR: 2,2-3,6), nadciśnienie tętnicze (duże rozpowszechnienie, RR: 1,7-1,8), choroba wieńcowa (zawał serca, leczenie operacyjne), poszerzenie jam przedsionków i przewlekłe serce płucne.⁶

Migotanie przedsionków i niewydolność serca mają cechy wspólne. NS może być przyczyną MP i odwrotnie. MP jako przyczyna NS jest nieco mniej istotna z klinicznego punktu widzenia (ryc. 1). Są to stany chorobowe, które wiążą się ze zwiększoną śmiertelnością i chorobowością oraz częstymi hospitalizacjami. Mają zbliżone mechanizmy patofizjologiczne, czynniki ryzyka, negatywny wpływ na jakość życia. Ich występowanie jest związane z wiekiem. Mogą być przyczyną zaburzeń ośrodkowych (poznawczych) i depresyjnych. Wang i wsp. wykazali, że częstość wystąpienia pierwszych objawów NS u chorych z MP w ciągu 10 lat jest zbliżona do częstości wystąpienia pierwszego napadu MP u chorych z NS i wynosi odpowiednio 33 na 1000 pacjentolat i 54 na 1000 pacjentolat.⁹ Migotanie przedsionków u chorych z NS zwiększa ryzyko śmiertelności (2,7 razy u kobiet i 1,6 razy u mężczyzn), a według niektórych autorów nawet w większym stopniu.^10-12

W artykule skupiono się na NS z uszkodzeniem funkcji skurczowej lewej komory (HF-REF – heart failure with reduced ejection fraction) jako sprawiającej najwięcej trudności klinicznych i obarczonej gorszym rokowaniem. Chorzy z NS i zachowaną funkcją...