Praca stanowi kontynuację artykułu, który ukazał się w „Kardiologii po Dyplomie” w zeszłym roku [2017;16(9-10):56-66].

Wprowadzenie

Po krótkim okresie stosowania prądu stałego pod koniec lat 80. XX wieku wprowadzono energię prądów zmiennych o częstotliwości radiowej (RF – radiofrequency) jako czynnik niszczący struktury arytmogenne w sercu. Właśnie energia RF jest nadal najszerzej stosowana podczas zabiegów ablacji (RFA – radiofrequency ablation). Uszkodzenie tkanki podczas aplikacji RF powstaje na skutek destrukcji termicznej powodowanej opornością endokardium. Elektrody – cewniki do wykonywania zabiegów ablacji przeznaczyniowych dzielą się na standardowe i chłodzone. W przypadku standardowych cewników ilość energii dostarczana do miokardium jest limitowana temperaturą na styku elektroda – endokardium. Konieczność ograniczenia temperatury ablacji do 60°C często skutkuje niską energią aplikacji RF (np. temperatura 55°C osiągana jest przy energii RF 3-5 W) i zmniejszoną skutecznością zabiegu. Problem ten rozwiązano dzięki zastosowaniu elektrod chłodzonych. Chłodzenie końcówki elektrody zapobiega wzrostowi temperatury w miejscu zetknięcia z endokardium i daje możliwość aplikowania większych dawek energii.

Drugą formą energii stosowanej do ablacji przeznaczyniowych jest zimno. Podczas krioablacji energia aplikowana jest najczęściej przez kilka minut, a zamrożony cewnik jest stabilny, ponieważ przywiera do tkanki. Zabiegi krioablacji przy użyciu kriobalonów stosuje się szeroko u chorych z migotaniem przedsionków, natomiast krioablację punktową przy użyciu cewników – elektrod stosuje się najczęściej w obszarach, które leżą w pobliżu układu przewodzącego serca. W tych rejonach, aby nie uszkodzić trwale przewodzenia przedsionkowo-komorowego (p-k) stosuje się kriomapowanie, używając temperatury -30°C (np. przerwanie przewodzenia przez drogę dodatkową przedsionkowo-komorową leżącą w pobliżu łącza p-k bez upośledzenia przewodzenia poprzez łącze p-k). Podczas kriomapowania dobieramy optymalne miejsce dla krioablacji, gdzie używając temperatury -50°C, uszkodzimy trwale strukturę arytmogenną bez zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego.

W trakcie zabiegu ablacji podaje się środki uspokajające i przeciwbólowe (midazolam, fentanyl). Nadal w wielu ośrodkach elektrofizjologicznych podaje się kwas acetylosalicylowy w dawce 75 mg/24 h na 3-4 dni przed zabiegiem i 6 tygodni po nim. Heparynę niefrakcjonowaną stosuje się zawsze podczas ablacji w lewym sercu, a często także podczas zabiegów ablacji w sercu prawym.