Wytyczne
Wytyczne ESC 2019 dotyczące cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i chorób układu sercowo-naczyniowego
lek. Bartosz Krzowski
dr hab. n. med. Paweł Balsam
- W artykule dokonano podsumowania wybranych zagadnień z wytycznych European Society of Cardiology z 2019 r. dotyczących cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i chorób układu sercowo-naczyniowego opracowanych we współpracy z European Association for the Study of Diabetes
- Ze względu na istotność kliniczną i dużą objętość stale rozrastających się wytycznych w opracowaniu skupiono się na diagnostyce cukrzycy i stanów przedcukrzycowych, wieloczynnikowym podejściu w kontekście czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych oraz nowościach w leczeniu cukrzycy u pacjentów z chorobami serca
Co roku na przełomie sierpnia i września European Society of Cardiology (ESC) publikuje nowe wytyczne dotyczące postępowania w wybranych jednostkach chorobowych. Jednym z wiodących tematów tegorocznego kongresu ESC w Paryżu były wytyczne dotyczące cukrzycy (DM – diabetes miellitus), stanu przedcukrzycowego i chorób sercowo-naczyniowych opracowane we współpracy z European Association for the Study of Diabetes (EASD), które są pokłosiem niepodważalnego wzrostu liczby istotnych dowodów naukowych. Wytyczne te, poza kompleksowym opisaniem zagadnienia cukrzycy i stanów przedcukrzycowych, stały się powodem wielu ciekawych dyskusji zarówno w Paryżu, jak i w trakcie XXIII Międzynarodowego Kongresu Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Katowicach. Ze względu na wagę kliniczną oraz obszerność stale rozrastających się wytycznych w poniższym opracowaniu opisano diagnostykę cukrzycy i stanów przedcukrzycowych, wieloczynnikowe podejście w kontekście czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych oraz nowości w leczeniu cukrzycy u pacjentów kardiologicznych.
Cukrzyca jako choroba cywilizacyjna pozostaje narastającym problemem dla systemów opieki zdrowia, między innymi za sprawą rozpowszechnienia. Według szacunków w 2045 r. >600 mln ludzi zachoruje na cukrzycę typu 2 (T2DM), przy czym mniej więcej taka sama populacja będzie się charakteryzowała stanem przedcukrzycowym1. Proces opieki nad pacjentem rozpoczyna się od diagnostyki, która według tegorocznych wytycznych w przypadku większości pacjentów może opierać się na ocenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c), z uwzględnieniem ograniczeń w postaci wariantów hemoglobiny, niedokrwistości i dostępności tego badania2. Do zdiagnozowania cukrzycy upoważnia wynik HbA1c ≥6,5% (48 mmol/mol) lub glikemia na czczo (FPG – fasting plasma glucose) >126 mg/dl. W przypadku wątpliwości należy wykonać test doustnego obciążenia glukozą (OGTT – oral glucose tolerance test), który swoje zastosowanie ma również w przypadku pacjentów ze stwierdzoną chorobą sercowo-naczyniową (CVD – cardiovascular disease). Na uwagę zasługuje fakt, że zdiagnozowanie nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT – impaired glucose tolerance) umożliwia tylko OGTT, z podkreśleniem, że powinien on być wykonywany nie wcześniej niż 4-5 dni po ostrym zespole wieńcowym w celu uniknięcia fałszywie dodatnich wyników3. Powyższy schemat stoi w sprzeczności z obowiązującymi zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, gdzie HbA1c nie jest wymieniona jako narzędzie do rozpoznawania cukrzycy4.