Temat numeru

Rehabilitacja kardiologiczna po zawale serca

dr n. med. Adam Ostrzycki
dr n. med. Marek Kośmicki

Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, Warszawa

Adres do korespondencji:

dr n. med. Adam Ostrzycki

Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej

Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji

im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher

ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa

e-mail: adam.ostrzycki@spartanska.pl

  • Rodzaje i etapy rehabilitacji kardiologicznej po zawale mięśnia sercowego
  • Realizacja zaleceń rehabilitacyjnych w warunkach szpitalnych, ambulatoryjnych i w domu
  • Modyfikacja czynników ryzyka i wdrożenie zachowań prozdrowotnych – program obejmujący całe życie pacjenta


Cierpliwość, wytrwałość i pot tworzą niepokonaną kombinację sukcesu.

Napoleon Bonaparte (1769-1821)


Rehabilitacja jest wszechstronną i kompleksową (wielodyscyplinarną) interwencją, która ma na celu ułatwienie procesu zdrowienia, poprawę sprawności fizycznej i dobrostanu psychicznego1. W przypadku pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego mówi się o kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej, która wg definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) jest sumą działań prowadzących do zapewnienia choremu możliwie najlepszych warunków fizycznych, psychicznych i socjalnych, tak by mógł przy własnym udziale powrócić do normalnego życia rodzinnego i zawodowego2,3.

Rehabilitacja jest podejmowana w przypadku różnych schorzeń serca, przede wszystkim:

  • po zawale serca
  • po przezskórnych interwencjach na naczyniach wieńcowych zarówno w przebiegu zawału, jak i planowych
  • po operacjach kardiochirurgicznych na naczyniach wieńcowych
  • po operacjach naprawczych zastawek serca (wymianie zastawki/zastawek lub jej/ich plastyce)
  • po implantacji urządzeń wspomagających mechaniczną pracę serca
  • w przebiegu niewydolności serca.

Rehabilitacja kardiologiczna należy do uznanych standardów postępowania u chorych po przebytym ostrym zawale serca, z zaleceniami klasy IA potwierdzonymi przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC – European Society of Cardiology) oraz 2 amerykańskie towarzystwa kardiologiczne – American Heart Association (AHA) i American College of Cardiology (ACC)4,5. Poziomy dowodów i klasy zaleceń w odniesieniu do różnych rodzajów leczenia, w tym rehabilitacji kardiologicznej, zostały określone zgodnie z przyjętymi wcześniej skalami, przedstawionymi w tabelach 1 i 2. Zalecenia udziału pacjentów po zawale serca w programach rehabilitacji kardiologicznej opisano w tabeli 3.

Wiadomo, że niedostateczna aktywność fizyczna sprzyja występowaniu znanych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, takich jak: zaburzenia lipidowe, otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, nikotynizm, zespół metaboliczny, stres psychiczny czy depr...

Zawał mięśnia sercowego

Definicja zawału serca zmieniała się wielokrotnie, począwszy od XIX w., w zależności od podejścia epidemiologicznego lub klinicznego. Według czwartej uniwersalnej definicji sformułowanej w 2018 r. w wyniku konsensusu ekspertów klasyfikacja klinicz...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Rehabilitacja kardiologiczna po zawale serca

Obecnie są dostępne 3 rodzaje rehabilitacji kardiologicznej:

Podsumowanie

Obecnie uznaje się, że zadaniem rehabilitacji kardiologicznej jest nie tylko postawienie pacjenta na nogi. Musi ona także wskazywać kierunek, w którym [...]

Do góry