Rys epidemiologiczny Zadania kardiologii sportowej

Regularna aktywność fizyczna jest bardzo ważnym czynnikiem prozdrowotnym, który nie tylko wydłuża przeżywalność, lecz także poprawia szeroko rozumianą sprawność organizmu, w tym w sposób szczególny – sprawność układu sercowo-naczyniowego¹. Opublikowane jeszcze w 1989 r. prospektywne badanie na grupie ok. 10 000 mężczyzn i ok. 3000 kobiet wykazało niższą śmiertelność u osób aktywnych fizycznie (współczynnik RR między pierwszym i ostatnim kwintylem dla mężczyzn – 3,4; dla kobiet – 4,7; średni okres obserwacji – 8 lat)². Mniejsze badanie obserwacyjne przeprowadzone w grupie 51 osób wykazało, że długotrwały trening wytrzymałościowy poprawia kinetykę współczynnika pobierania tlenu (VO₂) podczas wysiłku fizycznego u osób powyżej 60 r.ż., co przekłada się na lepsze utlenowanie mięśni (spadek stosunku deoksygenowanej hemoglobiny w mięśniach do VO₂)³. Zarazem jednak aktywność fizyczna może w pewnych warunkach przynosić negatywne konsekwencje, spośród których najpoważniejszą jest nagły zgon sercowy. Kojarzy się on głównie z młodymi zawodnikami – istotnie, badanie rejestrowe na grupie młodych sportowców (najczęściej między 15 a 18 r.ż.) pochodzących ze stanu Minnesota w USA (MSHSL – Minnesota State High School League) wykazało częstość nagłych zgonów sercowych w tej grupie na poziomie 0,24 na 100 000 sportowców na rok⁴. Okazuje się jednak, że problem ten dotyczy częściej osób wykonujących rekreacyjne ćwiczenia fizyczne. Duże narodowe badanie rejestrowe przeprowadzone we Francji w latach 2005-2010 wykazało częstość nagłych zgonów sercowych związanych z aktywnością fizyczną (podczas wysiłku lub w ciągu godziny od jego zakończenia) w populacji 34 mln ludzi (70% populacji Francji w wieku od 10 do 75 lat) na poziomie 4,6 na milion osób na rok. Warte uwagi jest to, że jedynie 6% przypadków stanowili młodzi zawodnicy (w wieku od 10 do 35 lat, uczestniczący w zorganizowanej aktywności sportowej zakładającej regularne współzawodnictwo). Większość nagłych zgonów sercowych wystąpiła u osób uprawiających sport rekreacyjnie (ponad 90%)⁵.