Echokardiografia stanowi współcześnie jedną z podstawowych metod diagnostycznych. Jest ona szeroko dostępna, niedroga, bezpieczna i powtarzalna¹. Znajomość anatomii serca i jego hemodynamiki, w połączeniu z uzyskanymi wcześniej danymi klinicznymi i poprzedzającym badaniem elektrokardiograficznym oraz często rentgenowskim, umożliwia postawienie rozpoznania większości patologii tego narządu. Tylko w niektórych przypadkach uzupełnieniem bywa analiza za pomocą metody wykorzystującej rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową. Znajomość echokardiografii ma więc istotne znaczenie dla każdego lekarza zajmującego się leczeniem pacjentów z chorobami układu krążenia. Ambitnym zadaniem nowego działu „Kardiologii po Dyplomie” – Nie przejdzie bez echa – jest przedstawienie Czytelnikom praktycznych wskazówek analizy echokardiograficznej wybranych, spotykanych w codziennej praktyce stanów klinicznych.

Diagnostyka echokardiograficzna ubytku międzyprzedsionkowego typu II

Najczęstszą wadą wrodzoną serca spotykaną u dorosłych jest ubytek międzyprzedsionkowy typu drugiego (ASD II – atrial septal defect type II). Stanowi 40% niesiniczych wad przeciekowych u osób powyżej 40 r.ż. i jest najczęstszą wrodzoną anomalią serca operowaną w wieku dorosłym. Wada ta jest stwierdzana dwukrotnie częściej u kobiet^2,3. Z powodu zazwyczaj dość małej progresji wady i trudnego do wysłuchania sztywnego rozdwojenia drugiego tonu nad tętnicą płucną (ze względu na to, że będący przyczyną zaburzeń hemodynamicznych bardzo niskogradientowy przeciek przez przegrodę jest niemy) ASD II nierzadko bywa rozpoznawany dopiero w wieku dojrzałym. Dzieje się tak przy okazji pogłębionej diagnostyki pacjentów zgłaszających się do poradni z powodu często niespecyficznych dolegliwości sercowych pod postacią poczucia zwiększonej męczliwości i okresowej arytmii. W przypadku młodych kobiet (a taką była badana w naszym gabinecie echokardiograficznym 30-letnia pacjentka) może to mylnie sugerować czynnościową przyczynę tych zjawisk. W elektrokardiogramie obserwowany jest zwykle (częsty u ludzi młodych) niepełny blok prawej odnogi. Dopiero wykonanie badania rentgenowskiego klatki piersiowej przekierowuje myślenie diagnostyczne na właściwe tory. W badaniu tym, przy pewnym doświadczeniu – nie jest to bowiem zjawisko częste – stwierdzamy wzmożony tętniczy rysunek płuc, typowy dla wady przeciekowej. W projekcji bocznej – powiększenie prawej komory. Przedstawione fakty w sposób dość pewny sugerują obecność przecieku na poziomie przedsionków.