Wraz z rozwojem wiedzy na temat patofizjologii powstawania i nadbudowywania blaszek miażdżycowych w tętnicach, a w konsekwencji występowania ich mikro- oraz makronaczyniowych powikłań, dynamicznie zmienia się spojrzenie na prawidłowe wartości lipidów w surowicy. W odpowiedzi na to w kolejnych wytycznych, zarówno dotyczących prewencji chorób sercowo-naczyniowych, jak i leczenia zaburzeń lipidowych, pojawiają się coraz niższe wartości progowe rozpoznawania dyslipidemii^1,2. Nie tylko dolne punkty odcięcia dla rozpoznania choroby stają się bardziej restrykcyjne, lecz także wartości docelowe poszczególnych frakcji lipidowych, które powinny być osiągane w odpowiedzi na zastosowane leczenie. Wynika to z faktu, że nie sposób wyznaczyć bezpiecznych stężeń cholesterolu zapobiegających powstawaniu blaszek miażdżycowych^2,3. Udowodniono, że ryzyko sercowo-naczyniowe jest liniowo związane z rosnącymi stężeniami cholesterolu, głównie jego frakcji aterogennych, ale dotychczas nie udało się zdefiniować wartości w zakresie lipoprotein o niskiej gęstości (LDL-C – low-density lipoprotein cholesterol), poniżej których nie odnotowuje się już korzyści z leczenia lub pojawiają się niepożądane efekty terapii². Dowiedziono jednak – w badaniach oceniających skuteczność inhibitorów PCSK9 (głównie analiza podgrupy w badaniu FOURIER – Further Cardiovascular Outcomes Research with PCSK9 Inhibition in Subjects with Elevated Risk) – że nawet ekstremalnie niskie stężenia LDL-C wciąż przynoszą korzyści w zakresie obniżania ryzyka sercowo-naczyniowego, bez powodowania istotnych działań niepożądanych⁴.

Ostatnie wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej podkreśliły wyraźniej, w stosunku do wcześniejszych dokumentów, znaczenie innych niż LDL cząsteczek w powstawaniu blaszki miażdżycowej, wyszczególniając tzw. cholesterol nie-HDL (non-HDL-C – non-high-density lipoprotein cholesterol). Oddaje on jeszcze trafniej potencjał aterogenny dyslipidemii. W związku z tym w dalszej części artykułu pojawiać się będą wartości docelowe zarówno LDL-C, jak i nie-HDL-C.

Tak dynamiczne zmiany w definicji choroby sprawiają, że statystyki dotyczące częstości jej występowania szybko się dezaktualizują. Niższe wartości stężeń subfrakcji cholesterolu upoważniające do rozpoznawania dyslipidemii przekładają się w sposób ...