Temat numeru

Przezskórna denerwacja tętnic nerkowych – co mówią najnowsze badania?

dr hab. n. med. Aleksandra Gąsecka-van der Pol

I Katedra i Klinika Kardiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Aleksandra Gąsecka-van der Pol

I Katedra i Klinika Kardiologii

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne

Warszawski Uniwersytet Medyczny

Centralny Szpital Kliniczny

ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa

e-mail: aleksandra.gasecka@wum.edu.pl

  • Podłoże patofizjologiczne zabiegu denerwacji tętnic nerkowych (RDN)
  • Najnowsze dane naukowe dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa tej metody w leczeniu nadciśnienia tętniczego
  • Perspektywy rozwoju RDN w kolejnych latach

Nadciśnienie tętnicze (NT) to najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, dotyczący ponad 1 mld osób na całym świecie i przyczyniający się do ponad 9 mln przedwczesnych zgonów rocznie1. Interwencje związane ze zmianą stylu życia oraz leczenie hipotensyjne nie pozwalają osiągnąć odpowiedniej kontroli ciśnienia tętniczego u 10-20% pacjentów. Inni chorzy rozwijają oporność na dotychczas stosowane leki hipotensyjne, nawet przy początkowo prawidłowej kontroli ciśnienia tętniczego, lub nie tolerują leków hipotensyjnych2.

Chirurgiczne metody modyfikacji układu współczulnego, na bazie których rozwinęła się koncepcja denerwacji tętnic nerkowych (RDN – renal denervation), zostały wprowadzone w latach 30. XX w.3 RDN jest metodą leczenia NT opornego na farmakoterapię, tzn. jeśli nie udaje się uzyskać pożądanego obniżenia ciśnienia tętniczego mimo zmiany stylu życia i stosowania co najmniej 3 leków przeciwnadciśnieniowych w maksymalnych tolerowanych dawkach, w tym diuretyku1,2,4. Pierwsze badania nad efektami RDN – Symplicity HTN-1 i Symplicity HTN-2 – wykazały obniżenie ciśnienia skurczowego (SBPsystolic blood pressure) średnio o 32-34 mmHg oraz ciśnienia rozkurczowego (DBPdiastolic blood pressure) średnio o 13-14 mmHg w 3-letniej obserwacji5,6. U żadnego z leczonych RDN pacjentów nie odnotowano poważnych powikłań, co sugerowałoby wysoki profil bezpieczeństwa tej metody. W związku z tym RDN zyskała zainteresowanie jako skuteczna i bezpieczna metoda leczenia opornego NT. Kolejne badanie, Symplicity HTN-3, ostudziło jednak początkowy entuzjazm, wykazując statystycznie nieistotną różnicę w ambulatoryjnym monitorowaniu ciśnienia krwi (ABPM – ambulatory blood pressure monitoring) u pacjentów po RDN w porównaniu z grupą kontrolną, w której – w przeciwieństwie do poprzednich badań – wykonano procedurę pozorną (sham procedure)7. Do zastrzeżeń wobec powyższych badań należały m.in.: brak potwierdzonej diagnozy opornego NT (brak danych z pomiarów domowych lub ABPM), niewystarczający nadzór nad farmakoterapią oraz brak wystandaryzowanej techniki wykonania procedury RDN.

Ze względu na rozbieżne dane dotyczące skuteczności hipotensyjnej RDN w poprzednich wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) z 2018 r. nie zalecano rutynowego stosowania tej metody w leczeniu NT,...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zabieg denerwacji tętnic nerkowych

Zabieg RDN opiera się na wprowadzeniu do tętnicy nerkowej cewnika i uszkodzeniu za pomocą prądu elektrycznego lub ultradźwięków zakończeń nerwowych współczulnego [...]

Skuteczność denerwacji tętnic nerkowych

Początkowe badania dotyczące rezultatów w leczeniu NT opornego w przypadku RDN wykazały znaczące i długotrwałe obniżenie ciśnienia tętniczego5,6. Wiele kontrowersji wzbudziło [...]

Bezpieczeństwo denerwacji tętnic nerkowych

Główne powikłania po RDN obejmują skurcze naczyniowe, tworzenie się zakrzepów i powikłania związane z miejscem dostępu. Wykorzystanie OCT zmieniło rozumienie obecności [...]

Farmakoterapia okołozabiegowa

Obecnie nie istnieją wytyczne dotyczące standardowej farmakoterapii przed i po RDN. Ze względu na ryzyko tworzenia się zakrzepów w wyniku manewrów [...]

Podsumowanie

Przedstawione dane jednoznacznie wskazują na skuteczność i bezpieczeństwo RDN w leczeniu NT. Najnowsze badania (SPYRAL HTN-ON MED, RADIANCE-HTN Programme i Global [...]

Do góry