Nie przejdzie bez echa

Obrazowanie aorty piersiowej
Miejsce echokardiografii w diagnostyce, monitorowaniu i podejmowaniu decyzji terapeutycznych

dr hab. n. med. Beata Zaborska1

dr n. med. Ewa Pilichowska-Paszkiet1

prof. dr hab. n. med. Olga Trojnarska2

1Klinika Kardiologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

2I Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Olga Trojnarska

I Klinika Kardiologii

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

ul. Długa 1/2, 61-848 Poznań

e-mail: olgatroj@wp.pl

  • Normy i sposoby pomiaru
  • Poszerzenie i tętniak aorty piersiowej
  • Miażdżyca aorty
  • Rozwarstwienie aorty piersiowej i inne ostre zespoły aortalne
  • Rzadkie patologie

Diagnostyka aorty piersiowej zawsze stanowiła wyzwanie. Obecny rozwój metod obrazowych: tomografii komputerowej (TK), rezonansu magnetycznego (MR) i pozytonowej tomografii emisyjnej (PET – positron emission tomography) wprowadził nas w erę multimodalnej oceny aorty. Dzięki opublikowanym w ostatnim czasie standardom i wytycznym Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) oraz Europejskiej Asocjacji Obrazowania Sercowo-Naczyniowego (EACVI – European Association of Cardiovascular Imaging) możemy określić, jakie miejsce w tej ocenie zajmuje echokardiografia1,2. Jest to metoda najbardziej dostępna i szeroko stosowana. Jednak wszyscy, którzy wykonują badania echokardiograficzne, wiedzą, że mimo pozornej prostoty zadania, czyli oceny wymiaru naczynia i przedstawienia charakterystyki jego ściany, napotykamy wiele trudności i problemów.

Normy i sposoby pomiaru aorty piersiowej

Anatomicznie w aorcie piersi

owej wyróżniamy cztery części (ryc. 1):

  • korzeń aorty – składający się z pierścienia i płatków zastawki aortalnej oraz zatok Valsalvy
  • aortę wstępującą – odcinek pomiędzy połączeniem zatokowo-cylindrycznym (STJ – sinotubular junction) a odejściem pnia ramienno-głowowego
  • łuk aorty – odcinek pomiędzy odejściem pnia ramienno-głowowego a cieśnią aorty (fizjologiczne zwężenie aorty poniżej odejścia lewej tętnicy podobojczykowej)
  • aortę zstępującą – odcinek poniżej cieśni do wysokości przepony.

Ocena aorty jest elementem standardowego badania echokardiograficznego. Przy dobrych warunkach wizualizacji echokardiografia przezklatkowa (TTE – transthoracic echocardiography) pozwala na zobrazowanie i ocenę większości odcinków aorty piersiowej3. Wymaga to zastosowania wielu projekcji (ryc. 2, 3):

  • opuszka aorty i proksymalna część aorty wstępującej – projekcja przymostkowa w osi długiej (PLAX – parasternal long axis)
  • środkowa i dystalna część aorty wstępującej – projekcja PLAX „wysoka” – uzyskiwana przez przyłożenie sondy wyżej (najczęściej pierwsze międzyżebrze) niż standardowa projekcja PLAX; proksymalna część aorty wstępującej może być też widoczna w projekcjach 3- i 5-jamowej koniuszkowej, a nawet (zwłaszcza u dzieci) w projekcji podmostkowej
  • łuk aorty i proksymalna część aorty zstępującej – projekcja nadmostkowa
  • dystalna część aorty zstępującej – projekcje przymostkowe (aorta widoczna w osi krótkiej) i zmodyfikowana projekcja 2-jamowa (aorta widoczna w osi długiej).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Normy i sposoby pomiaru aorty piersiowej

Anatomicznie w aorcie piersi

Ocena wymiarów aorty

Dokładny pomiar wymiaru aorty stanowi bardzo ważny element badania echokardiograficznego. Pozwala na rozpoznanie i monitorowanie poszerzenia aorty, może także stanowić podstawę [...]

Prawidłowe wymiary aorty

Na wymiar aorty ma wpływ wiele czynników – są to wiek, płeć, rasa, wzrost i powierzchnia ciała. Aorta poszerza się z [...]

Poszerzenie aorty. Tętniak aorty piersiowej

Poszerzenie aorty rozpoznajemy, jeśli jej wymiary przekraczają wartości podane powyżej. Napotykamy pewne problemy, chcąc użyć terminu „tętniak aorty”. Według klasycznej definicji [...]

Miażdżyca aorty

Miażdżyca aorty jest częstym problemem klinicznym, dotykającym ok. 40-50% osób, często bezobjawowych. Badanie echokardiograficzne umożliwia uwidocznienie pogrubienia błony wewnętrznej oraz blaszek [...]

Koarktacja aorty

Koarktacja aorty, czyli okrężne zwężenie aorty, jest elementem uogólnionej aortopatii i może mieć różną postać – od niewielkiego przewężenia do długiego [...]

Ostre zespoły aortalne

Ostre zespoły aortalne (AAS – acute aortic syndromes) to „klasyczne” rozwarstwienie aorty (80-90% wszystkich AAS), krwiak śródścienny, wrzód drążący, tętniak rzekomy [...]

Podsumowanie

Ocena echokardiograficzna aorty piersiowej powinna stanowić stały element badania i jest możliwa u większości pacjentów, o ile zastosuje się właściwe projekcje. [...]

Do góry