O stanowisko fiskusa w swojej sprawie zwrócił się lekarz okulista, który prowadzi własną działalność. W ramach swojej specjalizacji świadczy usługi medyczne na rzecz Spółki X. Z kolei Spółka X współpracuje ze Spółką Y, która dostarcza jej sprzęt optyczny (głównie soczewki). Spółka Y jako producent sprzętu medycznego i członek międzynarodowego holdingu organizuje dla lekarzy szkolenia poza granicami kraju na tematy ściśle związane z okulistyką. Dla lekarzy udział w szkoleniu jest bezpłatny – spółka Y pokrywa w całości wydatki na przeloty oraz noclegi i wydatki na wyżywienie.

Zaproszony lekarz nie zawarł ze Spółką Y umowy cywilnoprawnej dotyczącej jego uczestnictwa w szkoleniach lub konferencjach organizowanych przez nią. Nie zamierza też zaliczać tych wydatków w koszty uzyskania przychodów. Zapytał więc fiskusa, czy ma prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o pdof, w związku z otrzymaniem wyżej wymienionych nieodpłatnych świadczeń.

Jego zdaniem powinien zapłacić podatek dochodowy tylko od nadwyżki powyżej limitu diet i innych należności wypłacanych za czas podróży służbowej. Wymieniony przez niego artykuł zwalnia bowiem z podatku diety i inne należności wypłacane za czas podróży nie tylko pracowników, lecz także osób niebędących pracownikami, np. zleceniobiorców. Powołał się przy tym na korzystne dla dwóch innych wnioskodawców stanowiska fiskusa w podobnych sprawach.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach jednak się z nim nie zgodził i uznał, że lekarz powinien zapłacić PIT od całej wartości nieodpłatnych świadczeń zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o pdof, gdyż dotyczy on osób wykonujących czynności wynikające z umowy-zlecenia i o dzieło. Jeżeli z umów tych wynika, że zlecający zobowiązuje się do zwrotu poniesionych kosztów podróży związanych z wykonaniem tych czynności, to świadczenia otrzymane z tego tytułu przez wykonujących czynności i do wysokości limitów mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

W opisanej sytuacji między lekarzem a Spółką Y nie została podpisana umowa cywilnoprawna, z której wynikałby obowiązek zapewnienia okuliście tych świadczeń przez spółkę, jak np. w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowę-zlecenie czy o dzieło bądź też aktu powołania. Wskazane przepisy wymagają bowiem realizacji świadczeń wzajemnych między co najmniej dwoma stronami, nie zaś jednostronnej samego organizatora szkolenia.

Przedstawiciel fiskusa zauważył też, że lekarz w związku z opisywaną podróżą nie poniesie żadnych wydatków, co oznacza, że nie może być mowy o ich zaliczeniu bądź niezaliczeniu do kosztów podatkowych. Z tytułu tej podróży nie uzyska on także żadnych diet i innych należności za czas jej trwania. Jednak w związku z brakiem odpłatności za udział w szkoleniu uzyska przychód z wyżej wymienionych nieodpłatnych świadczeń, który nie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o pdof ani żadnego innego przepisu tej ustawy.