Co powinienem zrobić, jeśli jest bezwzględnie konieczne badanie, którego koszt wielokrotnie i dramatycznie przewyższa wycenę NFZ? Jak postąpić zgodnie z prawem, nie tylko i aż zgodnie z etyką?

Na wstępie pragnę zaznaczyć, że powyższa sytuacja nie powinna mieć miejsca w systemie opieki zdrowotnej. Płatnik publiczny (a teraz Agencja Oceny Technologii Medycznej i Taryfikacji) powinien tak wycenić każde świadczenie, aby nie dopuścić do sytuacji, w której świadczeniodawca musi je finansować lub współfinansować.

Jednakże jeżeli mamy do czynienia z taką sytuacją, to nie wpływa ona na obowiązki lekarza oraz podmiotu leczniczego do udzielenia świadczenia. Jeżeli badanie jest konieczne do określenia terapii, to lekarz nie może go nie zlecić, powołując się na argument zbyt niskiej wyceny świadczenia. Brak przeprowadzenia badania koniecznego z medycznego punktu widzenia stanowi przesłankę do stwierdzenia, że doszło do błędu medycznego, który skutkuje odpowiedzialnością odszkodowawczą podmiotu leczniczego/lekarza oraz odpowiedzialnością karnoprawną lekarza. Dotyczy to przypadku, gdy w wyniku dalszego leczenia dojdzie do szkody, czyli pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta lub jego zgonu. W takiej sytuacji lekarz/podmiot leczniczy musi wykazać, że nawet gdyby badanie zostało przeprowadzone, to i tak szkody nie dałoby się uniknąć. W praktyce może się to okazać, jeżeli nie niemożliwe, to bardzo trudne.

W celu rekompensaty strat poniesionych w wyniku przeprowadzenia badania lekarz/podmiot leczniczy może:

• zwrócić się do NFZ z wnioskiem o zrekompensowanie poniesionej straty (szanse uzyskania pozytywnego stanowiska – bardzo niewielkie);
• zgłosić problem AOTMiT (prawdopodobna odpowiedź: taryfa na przedmiotowe badania będzie wyceniona w odpowiednim czasie).

W związku z tym powstaje swoisty klincz, w którym znajduje się podmiot leczniczy/pacjent. W takiej sytuacji zawsze na pierwszym miejscu będą stały obowiązki wynikające z przepisów regulujących działalność leczniczą ponad kwestiami finansowymi.