Niedawno zdefiniowano zespół obejmujący osteoporozę lub osteopenię, sarkopenię (zmniejszona masa i funkcja mięśni) oraz otyłość (ang. osteosarcopenic obesity – OSO). To stosunkowo nowe podejście do roli tkanki tłuszczowej burzy dotąd panujące opinie, które traktowały nadwagę lub otyłość jako czynniki protekcyjne osteoporozy.

Analizą objęto 258 kobiet po menopauzie z indeksem masy ciała ≥ 35 kg/m². Wśród badanych były osoby z osteoporozą lub osteopenią, ale bez sarkopenii oraz takie, które miały sarkopenię, ale bez obniżonej masy kostnej. Zakładano, że pacjentki z OSO będą prezentowały obniżoną sprawność funkcjonalną. Za pomocą badania densytometrycznego określono wartość gęstości mineralnej kości (BMD) oraz zbadano skład ciała (zawartość tkanki tłuszczowej i masy mięśniowej). Pacjentki z wartościami T-score dla odcinka L₁-L₄ kręgosłupa lub T-score dla BMD całego biodra ≤ 1, ale bez sarkopenii były klasyfikowane jako pacjentki typu OO – osteoporoza/osteopenia + otyłość.

Pacjentki z prawidłowymi wartościami T-score, ale z sarkopenią określono mianem SO – sarkopenia + otyłość, a pozostałe uzyskały określenie OB – otyłość bez osteoporozy i sarkopenii. Stan funkcjonalny oceniano za pomocą siły ścisku, szybkości chodu i sprawności kończyn dolnych. Pacjentki z OSO miały najsłabsze wyniki badania stanu funkcjonalnego i istotnie różniły się pod tym względem tylko od pacjentek z otyłością bez osteoporozy i sarkopenii.

Komentarz

Otyłość nie jest oczywistym czynnikiem zapobiegającym osteoporozie, a badanie stanu funkcjonalnego jako czynnika istotnie zwiększającego ryzyko upadków i złamań powinno być stałym elementem oceny pacjenta z osteoporozą. W praktyce ocena stanu funkcjonalnego nie jest przeprowadzana. Absolutnym minimum powinna być ocena stanu narządu wzroku, a najprostszym testem dla oceny stanu funkcjonalnego powinien być test „Wstań i idź”. Ten test polega na pomiarze czasu przejścia 3 m, od momentu wstania aż do ponownego zajęcia miejsca na krześle. Czas wykonania testu nie powinien przekroczyć 14 sekund. Zawsze należy zbierać informacje o liczbie upadków w minionych 12 miesiącach.