Nowości

Geriatria: Zespół kruchości a ryzyko nieprawidłowego leczenia

Dr n. med. Katarzyna Broczek

Obecność czynników ryzyka zespołu kruchości u osób starszych zwiększa ryzyko nieprawidłowego leczenia i częstość niepożądanych działań leków.

Potencjalnie nieprawidłowe leczenie (ang. potentially inappropriate prescribing – PIP) stanowi poważny problem zdrowia publicznego i może dotyczyć kilkudziesięciu procent pacjentów w starszym wieku. Konsekwencjami PIP są działania niepożądane leków, które zwiększają ryzyko hospitalizacji oraz koszty opieki zdrowotnej. Liczne badania wskazują, że lekarze zdają sobie sprawę z zagrożenia PIP, ale często obawiają się zmieniać schematy leczenia, a brak specjalistycznej wiedzy w zakresie farmakoterapii geriatrycznej stanowi barierę w podejmowaniu decyzji. Potrzeba więc nowych wskaźników, które stanowiłyby dla lekarzy przepisujących leki ostrzeżenie przed zagrożeniem PIP.

Badacze z irlandzkiego Uniwersytetu w Cork postanowili sprawdzić, czy istnieje związek między zespołem kruchości a ryzykiem nieprawidłowego leczenia.

Istnieje kilka algorytmów oceny objawów zespołu kruchości, od prostych, np. kryteria Fried i wsp., do wieloczynnikowych (Cesari, Rockwood, Searle). Autorzy badania opracowali 34-czynnikowy wskaźnik kruchości (ang. frailty index – FI) i przeprowadzili analizę na grupie ponad 700 hospitalizowanych pacjentów. Wykorzystano kryteria STOPP, określające leki i sytuacje kliniczne, w których leczenie należy uznać za nieprawidłowe, i stwierdzono, że u ponad połowy badanych występowała przynajmniej jedna sytuacja wskazująca na PIP. Im więcej było czynników ryzyka kruchości, tym większe zagrożenie PIP i działaniami niepożądanymi leków. Ponadto stwierdzono, że u pacjentów leczonych więcej niż sześcioma lekami ryzyko PIP było trzykrotnie większe.

Zdaniem autorów badań wyniki mogą mieć realny wpływ na praktykę przepisywania leków. Lekarze, którzy otrzymają ostrzeżenie, że ich pacjent jest zagrożony zespołem kruchości, jednocześnie zwiększającym ryzyko działań niepożądanych leków, być może będą bardziej ostrożni w doborze terapii. Starsze osoby są często leczone przez wielu specjalistów, ale lekarz pierwszego kontaktu powinien analizować poprawność leczenia i kontrolować liczbę przyjmowanych leków. Będzie to wymagać wprowadzenia w przyszłości nie tylko rutynowej oceny wskaźników zespołu kruchości, ale również lepszego przygotowania lekarzy do krytycznej oceny farmakoterapii u pacjentów w starszym wieku.

Do góry