Komentarz

Dr hab. n. hum. Ryszard W. Gryglewski, prof. UJ

Świat, który rozmywa się powoli w wielobarwnych plamach, by nieodwracalnie pogrążyć się w mroku, przeraża każdego. Mętniejąca soczewka zabiera oku wyrazistość, jest stygmatem ślepca. Zaćma, bo o niej tu mowa, jest już opisywana w najstarszych tekstach medycznych starożytnego Egiptu, kultur Międzyrzecza i cywilizacji Indusu, chociaż metryka schorzenia zdaje się sięgać czasów nawet prehistorycznych. Trudno dzisiaj powiedzieć, kto i kiedy po raz pierwszy oraz jakimi środkami podjął próbę leczenia chorych nią dotkniętych. Z pewnością poważną przeszkodą były fałszywe wyobrażenia o anatomii oka i fizjologii procesu widzenia, brak przez długie stulecia zrozumienia praw optyki. Chirurgia bez znieczulenia, warunków aseptycznych i antyseptycznego postępowania narażała pacjentów na dodatkowe cierpienia, nierzadko śmierć. Dlatego też medycyna mogła skutecznie przeciwstawić się tej jednej z najstarszych dolegliwości człowieka stosunkowo niedawno, gdy szybki postęp w wielu dziedzinach nauki dał lekarzom właściwe narzędzia, chociaż i tu nie obyło się bez pewnych komplikacji.