Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą zapalną chorobą dotykającą 2-3 proc. polskiej populacji. Jest to schorzenie typowe dla małych dzieci, ale u niewielkiej części chorych nie ustępuje w okresie dojrzewania i pozostaje aktywne w wieku dorosłym.

Wcześniejsze dane na ten temat były sprzeczne. Ponadto w większości pochodziły z niewielkich badań, nieuwzględniających czynników mogących wpływać na czas trwania choroby. Co interesujące, niedawne doniesienia (Margolis i wsp. 2014) sugerują, że częstość AZS u dorosłych jest większa, niż poprzednio uważano. Naukowcy z USA podjęli próbę ustalenia, jaką część populacji osób dorosłych dotyka AZS i jakie są ewentualne grupy ryzyka przedłużonego okresu aktywności tej choroby.

Autorzy badania przeprowadzili przegląd systematyczny badań zgromadzonych w bazach MEDLINE, EMBASE, Scopus, GREAT, LILACS, Web of Science, Academic Search Complete i Cochrane Library. W metaanalizie uwzględniono 45 badań obejmujących 110 651 chorych z 15 krajów i 434 992 pacjentolata. Zbiorcza analiza danych wykazała, że u 80 proc. chorych na dziecięce AZS choroba ustępowała nie później niż osiem lat po postawieniu diagnozy, a u mniej niż 5 proc. utrzymywała się przez co najmniej 20 lat obserwacji. U dzieci z AZS, u których choroba utrzymywała się przez 10 lat, występowała tendencja do dłuższego okresu jej trwania (dodatkowo o średnio 8,5 roku) niż w przypadku pacjentów z chorobą trwającą 3 lata (dodatkowo o średnio 3,2 roku) i 5 lat (dodatkowo o średnio 4 lata). U dzieci, u których AZS rozwinęło się przed 2. r.ż., choroba trwała przeciętnie krócej (P < 0,0001) niż u pacjentów z późniejszym jej początkiem. Tendencja do długotrwałego utrzymywania się AZS była silniej wyrażona u kobiet niż u mężczyzn (P ≤ 0,0006) i w badaniach opartych na ocenie pacjenta lub jego opiekuna niż na ocenie lekarskiej. W trzech z badań stwierdzono dodatnią korelację między ciężkością AZS w momencie postawienia diagnozy a czasem trwania choroby. Natomiast nie zaobserwowano różnic między pacjentami z nadwrażliwością na jeden lub więcej alergenów a tymi, u których w testach prick lub RAST jej nie stwierdzono.

Opisana metaanaliza wskazuje, że AZS tylko u jednego na pięcioro dzieci utrzymuje się dłużej niż 8 lat. Jednak ryzyko dłużej trwającej choroby, utrzymującej się w okresie pokwitania, a nawet w wieku dorosłym, rośnie u dzieci z późniejszym początkiem tego schorzenia i większym nasileniem objawów klinicznych. Uzyskane wyniki mogą być przydatne w praktyce, ponieważ pozwalają z większym prawdopodobieństwem przewidzieć wieloletni przebieg AZS.