MT: Które serotypy meningokoków i dla kogo stanowią największe zagrożenie?

Prof. Magdalena Marczyńska: W Polsce dominują zakażenia meningokokami serotypu B, rzadziej C. W Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych podobnie, ale tam występuje więcej zakażeń serotypami A, W i Y. Nadal dominuje serotyp B, wzrasta natomiast liczba zakażeń meningokokami serotypu C, które są najbardziej inwazyjne, z wysokim ryzykiem zgonu. Najczęściej chorują dzieci do 5. r.ż., zwłaszcza w 1. r.ż. Większa liczba nosicieli meningokoków występuje wśród nastolatków i w związku z licznymi kontaktami w tej grupie wiekowej ryzyko zakażenia jest większe. Kolejną grupą obarczoną wysokim ryzykiem zgonu są pacjenci po 65. r.ż.

MT: Czy są osoby bardziej narażone na zakażenie meningokokami niż inne?

M.M.: Wrażliwość na zakażenie jest bezpośrednio związana z wiekiem. Mamy już dostępną szczepionkę przeciwko meningokokom typu B, do niedawna istniała jedynie możliwość profilaktyki czynnej przeciw serotypom A, C, W 135 i Y. Lekarze zalecają szczepienie przeciw meningokokom z racji zagrożenia inwazyjną chorobą meningokokową. Do tej pory uważano, że mamy tzw. złotą godzinę, żeby zapobiec rozwojowi jej poważnych następstw, teraz mówi się o „złotych 30 minutach” – tyle mamy czasu na podjęcie terapii empirycznej od momentu podejrzenia sepsy o tej etiologii. Konsultant krajowy ds. chorób zakaźnych zaleca natychmiastowe rozpoczęcie empirycznej antybiotykoterapii w sytuacji podejrzenia sepsy meningokokowej.

MT: Jak meningokoki reagują na antybiotyki?

M.M.: Są wrażliwe na leczenie, ale coraz częściej słyszy się o antybiotykooporności. Obecnym standardem według zaleceń Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego (KOROUN) jest stosowanie cefalosporyny III generacji i wankomycyny w podstawowej terapii empirycznej. W klinice, w której pracuję, nie zdarzyła się jak dotąd nieskuteczna terapia, przy czym z powodu braku zaplecza intensywnej terapii dla dzieci wszystkich pacjentów z podejrzeniem sepsy meningokokowej po podaniu antybiotyku, płynów i pobraniu wstępnych badań kierujemy do placówek dysponujących możliwością intensywnej terapii.

MT: Jaki powinien być pierwszy ruch lekarza rodzinnego, do którego trafia dziecko z podejrzeniem sepsy meningokokowej?

M.M.: Musi jak najszybciej trafić do szpitala. Jeśli lekarz rodzinny dysponuje antybiotykiem (cefalosporyną III generacji), powinien podać go dożylnie i przesłać dziecko karetką z lekarzem do najbliższego szpitala z oddziałem intensywnej terapii. ...