Biegunka – z tym rodzajem dolegliwości pacjenci zgłaszają się do lekarza pierwszego kontaktu dość często.

W większości przypadków jest ona łagodnym, krótkotrwałym i samoograniczającym się stanem, niewymagającym leczenia. Bywa jednak groźna, a największym zagrożeniem jest utrata wody oraz zaburzenia gospodarki elektrolitowej. Aby mieć pewność, że lekkostrawna dieta wystarczy w powrocie do zdrowia, trzeba nad pacjentem sprawować kontrolę i na początku dokonać precyzyjnej kwalifikacji biegunki.

Gdy pacjent oddaje ponad trzy stolce na dobę (powyżej 200 g na dobę) o charakterze wodnistym i zgłasza się do swojego lekarza, ten powinien określić, z jakim rodzajem biegunki ma do czynienia: ostrą (trwa zwykle do 14 dni), przewlekającą się (15-30 dni) czy przewlekłą (trwa ponad miesiąc), i ustalić przyczynę dolegliwości. W krajach rozwiniętych za bardzo przewlekłą biegunkę zwykle odpowiedzialne są zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, w tym również zespół jelita nadwrażliwego (w Europie i Polsce bardzo często odpowiedzialny za biegunkę przewlekłą), infekcje, nieswoiste choroby zapalne jelit i zespoły upośledzonego wchłaniania.

– Spośród zaburzeń czynnościowych należy wyróżnić biegunkę czynnościową, która zgodnie z Kryteriami Rzymskimi IV nie jest zespołem jelita nadwrażliwego, a charakteryzuje się stałym lub nawracającym oddawaniem luźnych papkowatych stolców bez bólu i dyskomfortu w jamie brzusznej. To odróżnia biegunkę czynnościową od zespołu jelita nadwrażliwego – opisuje dr hab. med. Marek Waluga z Oddziału Gastroenterologii i Hepatologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego im. prof. Kornela Gibińskiego SUM w Katowicach i dodaje: – W dolegliwościach zespołu jelita nadwrażliwego nawracający dyskomfort lub ból w jamie brzusznej zwykle związany jest z wypróżnieniem, a początek dolegliwości objawia się zmianą rytmu wypróżnień, niekiedy ze zmianą wyglądu stolca.

Biegunki mają różne podłoże.

– Przyczyną może być nieswoiste zapalenie jelit – wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskiego-Crohna. Inne przyczyny biegunek to zespół złego wchłaniania, który polega na zaburzonej absorpcji składników pokarmowych w jelicie i może być związany z wrodzonymi defektami błonowymi systemów transportujących lub też defektami nabytymi, takimi jak choroba trzewna, zabiegi resekcyjne, czy też upośledzeniem trawienia, np. w przypadku zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki – dodaje dr hab. Marek Waluga.