Reumatologia
Toczeń rumieniowaty układowy – zmienność obrazu chorobowego
O toczniu przedklinicznym i możliwościach zapobiegania rozwojowi pełnoobjawowej choroby z prof. dr hab. med. Marią Majdan, kierownikiem Katedry i Kliniki Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej SPSK nr 4 w Lublinie, rozmawia Agnieszka Kasperska
Czym jest toczeń?
Toczeń rumieniowaty układowy (TRU) należy do grupy chorób określanych jako systemowe choroby autoimmunizacyjne, a szerzej – do chorób zapalnych immunologicznie zależnych (ang. immune-mediated inflammatory diseases – IMIDs). Jest to grupa wielu jednostek chorobowych o nieznanej etiologii, które łączą wspólne mechanizmy biorące udział w rozwoju przewlekłego stanu zapalnego, zapoczątkowane przez rozregulowanie odpowiedzi immunologicznej. W wyniku tych zaburzeń dochodzi do wytwarzania przeciwciał do składowych komórek, własnych tkanek i narządów. Te autoprzeciwciała, wywołując stan zapalny, prowadzą do ich trwałego uszkodzenia strukturalnego.
MT: Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie na toczeń?
Prof. Maria Majdan: Jednoznaczna przyczyna takich zaburzeń regulacji układu immunologicznego nie jest dokładnie znana, chociaż wiele elementów tego procesu jest coraz lepiej identyfikowanych. Niewątpliwie w rozwoju choroby istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne i epigenetyczne, środowiskowe, hormonalne.
Toczeń należy do chorób rzadkich. Częstość jego występowania zależy od grup etnicznych, w których choroba występuje. W Europie ocenia się, że roczna zachorowalność wynosi 1-4,9 na 100 tys. mieszkańców, co daje częstość występowania choroby na 100 tys. mieszkańców od 28 do 97. Nie ma dokładnych danych, ile osób choruje w Polsce – ale ocenia się, że może to być ok. 30 tys. osób (głównie młode kobiety). Proporcja kobiet do mężczyzn wynosi ok. 8:1. Na TRU chorują również dzieci i u nich choroba przebiega często stosunkowo ciężko. Po 50. r.ż. choroba występuje znacznie rzadziej niż u osób młodszych.
MT: Na co powinien zwrócić uwagę lekarz?
M.M.: Cechą charakterystyczną TRU jest bardzo duża zmienność obrazu chorobowego: od stosunkowo łagodnej choroby, średnio aktywnej, po bardzo ciężkie postacie szybko się rozwijające, stanowiące bezpośrednie zagrożenie życia. Tak może się np. zdarzy...
