Medycyna sportowa
Dlaczego skorygowanie stopy płasko-koślawej za pomocą ćwiczeń korekcyjnych jest trudne?
Edyta Łukasik
Co to jest stopa płasko-koślawa?
Stopa płasko-koślawa jest konsekwencją nadruchomości stawu podskokowego. Wskazana dysfunkcja występuje w sytuacji osłabienia aparatu torebkowo-więzadłowego stawu podskokowego, co w warunkach obciążenia masą ciała doprowadza do nadmiernego przemieszczenia kości skokowej w kierunku przyśrodkowo-dopodeszwowym (ryc. 1). W konsekwencji tego kontakt wyrostka bocznego kości skokowej z dnem zatoki stępu zostaje przesunięty w czasie, co stanowi fizjologiczny opór końcowy zakresu ruchu pronacji. Następstwem tego jest zwiększony zakres ruchu pronacji, co z kolei doprowadza do nadmiernego zgięcia grzbietowego w stawie poprzecznym stępu, a tym samym do spłaszczenia łuku podłużnego stopy (ryc. 2). Skutkiem powyższego zjawiska jest również nadmierne skoślawienie tyłostopia (ryc. 3).
Dlaczego korekcja stopy płasko-koślawej jest ważna?
Efektywna korekcja stopy płasko-koślawej jest ważna z kilku powodów. Po pierwsze, obniżenie łuku podłużnego oraz skoślawienie tyłostopia ma charakter przeciążający dla struktur tkanek miękkich, które pełnią funkcję podporową, próbując zminimalizować patologiczną ruchomość stępu i jej następstwa (więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe, ścięgno Achillesa, ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego, rozcięgno podeszwowe). Chroniczne obciążenie, które przekracza fizjologiczną wytrzymałość, w konsekwencji doprowadza do tworzenia się mikrourazów, które z kolei wywołują zmiany degeneracyjne oraz dezorganizacyjne w ich budowie. Prowadzi to do dolegliwości bólowych, które obniżają jakość życia, utrudniają codzienne funkcjonowanie, zmuszają do przerwy, a nawet całkowitej rezygnacji z uprawiania danej dyscypliny sportu na poziomie zarówno amatorskim, jak i zawodowym.
Drugi powód to pogorszenie funkcji amortyzującej i napędowej stopy u osób z omawianą dysfunkcją. Niewydolność pierwszej powoduje słabszą amortyzację wstrząsów przez stopę w pierwszej połowie fazy podporu, które przenoszą się na powyższe odcinki ci...