Ponad 50 proc. osób starszych cierpi z powodu trzech lub więcej chorób przewlekłych, których kumulacja składa się na indywidualny obraz chorobowy pacjenta. Z czasem zwiększa się liczba chorób przewlekłych, problemów medycznych i niesprawności typowych dla wieku podeszłego. W epidemiologicznych badaniach obserwacyjnych i przekrojowych wykazano, że wiek jest najważniejszym czynnikiem ryzyka wielochorobowości.

Najprościej i najczęściej wielochorobowość jest definiowana na podstawie sumy analizowanych chorób jako jednoczasowe współwystępowanie u jednej osoby dwóch i więcej (nieco rzadziej definiowane jako występowanie trzech i więcej) chorób lub problemów medycznych (ryc. 2).

Najczęstszą w starości patologią jest choroba zwyrodnieniowa stawów, którą stwierdza się nawet u 80 proc. osób po 75. r.ż. Nadciśnienie tętnicze występuje u 60-70 proc. osób w wieku podeszłym, a objawy choroby niedokrwiennej serca – u ok. 30 proc. Po 65. r.ż. ok. 20 proc. chorych ma cukrzycę, a u kolejnych 20 proc. występuje nietolerancja glukozy. U 25 proc. populacji osób starszych występują objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Co najmniej 20 proc. ma zaparcia (częściej kobiety) i podobna liczba nietrzymanie moczu (również częściej kobiety).

Ze względu na zmiany cywilizacyjne wielochorobowość coraz częściej zaczyna dotyczyć osób w wieku średnim. 40-letni pacjent zgłaszający się do lekarza specjalisty i informujący o kilku dolegliwościach, które w krótkim czasie będą wymagały leczenia farmakologicznego, lub przyjmowanych przez siebie lekach, to sytuacje dosyć często spotykane.

– Od dziesięciu lat obserwujemy przesuwanie się początku występowania wielochorobowości o 10-15 lat. Zjawisko to coraz częściej występuje u osób w wieku 40-50 lat. Jest to szczególnie widoczne wśród pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi, a w ...