MT: Jaka jest rola transplantologii w leczeniu cukrzycy?

DR HAB. MICHAŁ WSZOŁA: Oczywiście najlepszą metodą leczenia cukrzycy typu 1 jest intensywna insulinoterapia wraz z zastosowaniem systemów do ciągłego monitorowania poziomu glikemii, z odpowiednią dietą i zachowaniem prozdrowotnym, czyli ćwiczeniami fizycznymi. Ale nie w każdym przypadku to pomaga. Powikłania takie jak miażdżyca, uszkodzenie wzroku czy nerek oraz ciężkie niedocukrzenia uświadamiają, że leczenie intensywne nie zawsze jest wystarczające. Wtedy wkracza transplantologia.

MT: Ile rocznie wykonuje się takich przeszczepień?

M.W.: W Europie rocznie przeszczepia się ok. 250-300 trzustek i wysp trzustkowych, a w Polsce ok. 40, co plasuje nas mniej więcej w środku statystki europejskiej. Ale w porównaniu z 10-20 tys. potrzebujących pacjentów to naprawdę niewiele. Trzustka jest narządem bardzo wrażliwym na niedokrwienie, w związku z tym od niewielu dawców można ją pobrać – to po pierwsze. A po drugie – pacjent po przeszczepieniu musi przyjmować leczenie immunosupresyjne, czyli hamujące odrzucenie organu. Z innymi narządami jest łatwiej – też trzeba przyjmować leczenie immunosupresyjne, ale np. nerki można pobierać od dawców rodzinnych, co zwiększa dostęp do terapii. A trzustek można przeszczepić tylko tyle, ilu jest zmarłych dawców. Dlatego trzeba było wymyślić nową technologię transplantacji i wyjść poza krąg dawców zmarłych. Tak powstał program bionicznej trzustki, którą można wygenerować z drukarki 3D.

MT: Na jakim etapie są prace nad tym projektem?

M.W.: Projekt, którym kieruję, ma się zakończyć na etapie badań przedklinicznych. Na razie więc żadne tego typu przeszczepienie nie zostało wykonane. Dopiero w przyszłym roku wejdziemy w fazę badań na zwierzętach. Dopracowaliśmy skład biotuszu ora...

MT: Jak krok po kroku będzie wyglądał proces drukowania trzustki?

M.W.: W trakcie wizyty pacjenta chorego na cukrzycę typu 1 trzeba będzie przeprowadzić biopsję w celu pobrania komórek, a następnie wyizolowania z nich komórek macierzystych. Później zostaną one namnożone w dużej ilości i przekształcone w kierunku...