Jest oczywiste, że aby wykonać badanie laboratoryjne, konieczne jest wcześniejsze pobranie od pacjenta materiału. Najczęściej jest to krew żylna, ale pobiera się także inne rodzaje materiału.

Pobranie wymaga od osoby pobierającej oprócz umiejętności technicznych także wiedzy z zakresu budowy układu krwionośnego, znajomości zasad aseptyki i udzielania pierwszej pomocy, a także umiejętności miękkich z zakresu postępowania z pacjentem, a zwłaszcza z dzieckiem. Odpowiednie i fachowe pobranie jest bardzo ważne dla wiarygodności wyników wykonanych badań, gdyż statystyki wskazują, że ponad 70 proc. niewiarygodnych wyników badań ma przyczyny w nieprawidłowo pobranym materiale – czyli w fazie przedanalitycznej badania.

Znikający technik

Materiał do badań, w tym przede wszystkim krew, mogą pobierać tylko uprawnione osoby. W Polsce prawo takie mają lekarze, pielęgniarki i położne, ratownicy medyczni oraz diagności laboratoryjni i technicy analityki medycznej. Z wymienionego katalogu zawodów stopniowo znikają technicy analityki medycznej, a powodem tego jest likwidacja szkół pomaturalnych, które przygotowywały nowe kadry. Decyzja o likwidacji została podjęta kilkanaście lat temu, na kanwie zmian w szkolnictwie przeprowadzanych po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Obserwujemy odchodzenie z zawodu absolwentów ostatnich roczników techników, co dla laboratoriów medycznych jest bardzo dużą stratą. Technicy analityki medycznej stanowili kadrę doskonale przygotowaną do pobierania materiału do badań, gdyż oprócz znakomitych umiejętności technicznych w pobieraniu krwi mieli wiedzę o znaczeniu prawidłowego pobrania materiału dla wiarygodności uzyskanych wyników badań i zapewniali wymaganą jakość procedur w fazie przedanalitycznej badania.

Miejsca techników analityki medycznej w tym zakresie nie mogą wypełnić diagności laboratoryjni, którzy odpowiadają za prawidłowe wykonanie badania oraz jego autoryzację i mają z tego tytułu dużo pracy w laboratorium. I chociaż wielu diagnostów z powodzeniem pobiera krew do badań, to raczej dotyczy to sytuacji wyjątkowych i ma miejsce przede wszystkim w laboratoriach szpitalnych.

Zdecydowana większość personelu pobierającego materiał do badań to pielęgniarki, co przy problemach kadrowych w tej grupie zawodowej powoduje narastający problem z zapewnieniem ciągłości pracy i pobieraniem krwi do badań od wszystkich oczekujących pacjentów.