Choroby z autoagresji to nie tylko choroby reumatyczne. Ich wspólnym mianownikiem są zaburzenia układu odpornościowego. Charakter tych zaburzeń bywa bardzo złożony. Dotyczą one zarówno komórkowych, jak i humoralnych składowych odpowiedzi immunologicznej.

Dysponujemy wieloma narzędziami, takimi jak leki antycytokinowe czy przeciwzapalne, które pozwalają neutralizować lub hamować nieprawidłowe reakcje odpornościowe. Nie zawsze jest to jednak możliwe i nie we wszystkich jednostkach chorobowych bywa skuteczne. W niektórych sytuacjach warto rozważyć postępowanie bardziej radykalne – immunoablację, tj. próbę eliminacji wszystkich komórek odporności swoistej, z pozostawieniem wyłącznie struktury narządów limfatycznych. Zakłada się możliwość odbudowy układu odpornościowego w formie pozbawionej błędu, który był odpowiedzialny za autoagresję.

Bez pierwotnego błędu

Procedura autologicznej transplantacji macierzystych komórek krwiotwórczych (auto-HSCT – autologous hematopoietic stem cell transplantation) ma charakter leczenia wspomagającego immunoablację. Pozwala na skrócenie okresu cytopenii poterapeutycznej i – co za tym idzie – zmniejszenie ryzyka zagrażających życiu powikłań.

Pierwszym krokiem procedury auto-HSCT jest mobilizacja komórek macierzystych (KM), która polega na zastosowaniu chemioterapii skojarzonej z podaniem czynnika wzrostu kolonii granulocytowych. Taki impuls ma spowodować uwolnienie KM ze szpiku do krwi, co umożliwia ich pobranie metodą leukaferezy, czyli selektywnej separacji leukocytów. Uzyskany materiał może być później poddany zabiegowi z dziedziny inżynierii polegającemu na selekcji komórek wykazujących ekspresję CD34 – antygenu cechującego KM. Tak przygotowany materiał można dowolnie długo przechowywać w oparach ciekłego azotu. Mając do dyspozycji KM pacjenta, możemy przejść do kolejnego etapu, czyli immunoablacji, polegającego na podaniu dużych dawek leków chemioterapeutycznych o działaniu immunosupresyjnym. Immunoablację można też osiągnąć poprzez zastosowanie napromieniania całego ciała.

Jak już wspomniałem, immunoablacja resetuje układ odpornościowy, ale też ma działanie mielotoksyczne. Jego skutkiem jest pancytopenia. Samoistna odnowa krwiotworzenia może być procesem długotrwałym. Jej czas jest trudny do przewidzenia. Infuzja do...