Ciąża to czas w życiu kobiety, kiedy dochodzi do wielu fizjologicznych zmian dotyczących erytropoezy oraz hemostazy. U ciężarnej zwiększa się o ponad 50% wartości sprzed ciąży objętość krwi krążącej, w tym osocza krwi, natomiast całkowita masa erytrocytarna wzrasta o 18-25%, co indukuje fizjologiczną niedokrwistość z rozcieńczenia. W tym okresie w wyniku hemodylucji, najbardziej nasilonej pomiędzy 17 a 36 tygodniem ciąży, dochodzi do samoistnego zmniejszenia liczby płytek krwi. Ponadto ma miejsce wzrost stężenia czynników krzepnięcia VII, VIII, IX, czynnika von Willebranda, tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA − tissue plasminogen activator) i aktywatora typu urokinazy (u-PA − urokinase plasminogen activator). Spada natomiast aktywność fibrynolizy – stężenia białek C i S, czego efektem jest stan nadkrzepliwości, sprzyjający powikłaniom zakrzepowo-zatorowym u kobiet w ciąży.

Prawidłowo ciąża przebiega z łagodnym wzrostem leukocytozy, zależnym przede wszystkim od zwiększenia bezwzględnej liczby neutrofilów bądź monocytów (w III trymestrze). Bezwzględna liczba eozynofilów nie ulega zmianom, w II trymestrze przejściowo spada natomiast liczba bazofilów, a w rozmazie krwi obwodowej pojawiają się młodsze formy granulocytarne − mielocyty i pałki.

Warto pamiętać, że pojawiające się podczas ciąży zmiany powinny ulec stopniowemu cofaniu w okresie połogu. W praktyce lekarskiej najważniejsze jest prawidłowe zdefiniowanie momentu, kiedy zmiany w zakresie wartości parametrów laboratoryjnych u pacjentki nie są fizjologią i powinny wzbudzić nasz niepokój oraz skłonić do diagnostyki.

Niedokrwistość

Najczęstszym powikłaniem hematologicznym podczas ciąży jest niedokrwistość, która może przyczyniać się do zaburzenia prawidłowego rozwoju płodu, zwiększać ryzyko powikłań okołoporodowych i połogowych. Zgodnie z obowiązującą definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO − World Health Organization) za niedokrwistość w ciąży uważamy spadek stężenia hemoglobiny (Hgb) <11g/dl w każdym trymestrze.

Wyróżniamy niedokrwistość łagodną (Hgb 10-11 g/dl), umiarkowaną (7-10 g/dl) oraz ciężką (<7 g/dl), w której znacząco rośnie ryzyko porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej dziecka. Mówiąc o etiologii niedokrwistości w ciąży, możemy wyodrę...