Profesjonalizm lekarski

SUMMARY This paper describes the role of constructive feedback in effective team-members’ communication, explains basic strategies of giving and receiving feedback, reasons behind the poor feedback and the influence of various learning styles on team cooperation.

Altruizm to za mało Część 7: Podstawy efektywnej i profesjonalnej komunikacji

dr n. med. Janusz Janczukowicz1 mgr Emil Zielonka2 dr Susie Jane Schofield3

1 Centrum Edukacji Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

2 Zakład Patologii Molekularnej i Neuropatologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

3 Centre for Medical Education, University of Dundee, Wielka Brytania

Adres do korespondencji: dr n. med. Janusz Janczukowicz, Centrum Edukacji Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ul. Pomorska 251, budynek A4/431, 92-213 Łódź. E-mail: janusz.janczukowicz@umed.lodz.pl

dr Susie Jane Schofield, Centre for Medical Education, University of Dundee, Mackenzie Building, Kirsty Semple Way, Dundee DD2 4BF, UK. E-mail: s.j.schofield@dundee.ac.uk.

W siódmej części cyklu „Altruizm to za mało” omówimy zagadnienia związane z efektywnym komunikowaniem się zarówno w środowisku pracy, jak i w życiu prywatnym. Wyjaśnimy zasady przekazywania i odbierania efektywnego feedbacku, przyczyny złego feedbacku oraz wskażemy związek istnienia różnorodnych stylów uczenia się z funkcjonowaniem zespołu.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu tego artykułu Czytelnik powinien:

• znać cele i założenia przekazywania efektywnego feedbacku

• stosować podstawowe strategie przekazywania i odbierania feedbacku

• rozumieć przyczyny problemów związanych z udzielaniem i przyjmowaniem feedbacku

• wyjaśnić związek stylów uczenia się z funkcjonowaniem zespołu oraz znaczenie różnorodności członków zespołu dla efektywności jego pracy

Pierwsze artykuły naszego cyklu „Altruizm to za mało” zapoznały Czytelników z zagadnieniem profesjonalizmu medycznego i stworzyły odpowiednią bazę wiedzy potrzebną do omawiania kolejnych, bardziej specjalistycznych aspektów związanych z tą problematyką. Już sam tytuł cyklu ma nam przypominać o konieczności uwspółcześnienia i przetłumaczenia na nowoczesny język nadal cennych, ale często dalekich od rzeczywistości tradycyjnych terminów związanych z profesjonalizmem, nierzadko ocenianych przez lekarzy jako nostalgiczne i mało przydatne. Jak może Czytelnicy pamiętają, już w 1996 r. w kanadyjskich wytycznych CanMEDS, uważanych obecnie za klasyczne, określono siedem ról oczekiwanych od kompetentnego specjalisty. Uznano w nich, że współczesny lekarz to: ekspert medyczny, osoba potrafiąca się sprawnie komunikować, współpracownik, menedżer, promotor zdrowia, naukowiec i profesjonalista.1 Tematykę profesjonalnej komunikacji zaczęliśmy omawiać w artykule „Mentoring − przewodnik dla początkujących”, w którym przedstawiliśmy problematykę związaną z tworzeniem właściwej relacji mistrz (mentor) – uczeń, a kontynuowaliśmy w kolejnej części cyklu pt. „Profesjonalizm a refleksyjna praktyka”, w której opisaliśmy komunikowanie się z samym sobą, czyli umiejętność twórczej oceny swoich sukcesów i problemów, oraz wynikające z niego potrzeby edukacyjne i plany dalszego rozwoju.

W niniejszym artykule zajmiemy się bardziej szczegółowo wybranymi aspektami związanymi z umiejętnością sprawnego komunikowania się. Zagadnienie to przedstawimy w taki sposób, by zdobytą wiedzę można było zastosować zarówno w komunikacji z pacjente...

Cel feedbacku

Podstawowe pytanie, jakie powinniśmy sobie zadać, zanim przekażemy komuś opinię na temat jego zachowania, pracy, efektów nauki lub też planów na przyszłość, to: „Jaki efekt chcę osiągnąć, przekazując tego typu informacje?”. Miejmy nadzieję, że odp...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Feedback narzucony czy oczekiwany?

Osoba odbierająca informację zwrotną, czyli oceniana, powinna sobie uświadomić, że samodzielne proszenie innych o wyrażenie opinii daje wyraźny, pozytywny sygnał naszym przełożonym, [...]

Podstawowe zasady konstruktywnego feedbacku

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady konstruktywnego feedbacku:2,3

Weryfikacja feedbacku przez odbiorcę

W swoim założeniu feedback jest dialogiem, a nie krytycznym monologiem. W zależności od naszych relacji z drugą osobą możemy poprosić: „Proszę teraz o podsumowanie naszej rozmowy”, [...]

Odbieranie feedbacku

Na efektywność feedbacku równie istotny wpływ jak umiejętność jego udzielania ma to, czy druga osoba, czyli jego odbiorca, chce poznać naszą [...]

Feedback jako dialog

Feedback powinien być dialogiem, a nie monologiem jednej ze stron. Odbiorca feedbacku zawsze powinien prosić o wyjaśnienie niejasnych elementów rozmowy, ustalić kolejne kroki [...]

Feedback a świadomość własnych kompetencji

Opracowane przez Abrahama Maslowa5 cztery stadia kompetencji opisują poziomy świadomości dotyczące własnej (nie)wiedzy, które ściśle wiążą się z reagowaniem na feedback. Co [...]

Dlaczego on mnie krytykuje?

Negatywny feedback przynosi czasami skutki odwrotne do zamierzonych, ponieważ jego odbiorca, zamiast koncentrować się na treściach merytorycznych, analizuje intencje osoby przekazującej [...]

Nastawienie do szansy na odniesienie sukcesu

Carol Dweck przez ponad 20 lat badała, dlaczego niektórzy ludzie wykorzystują swój potencjał we właściwy sposób, podczas gdy inni tego nie [...]

Wiarygodność osoby udzielającej feedbacku

Wiarygodność źródła informacji jest w oczywisty sposób istotna dla jej odbiorcy. Wykazano, że wysoko oceniany jest feedback pochodzący od pacjentów, a feedback od [...]

Przymierze edukacyjne

Terminem „przymierze edukacyjne” możemy określić relacje pomiędzy mistrzem-nauczycielem a jego uczniem, oparte na wspólnych celach i wzajemnym zrozumieniu. Wyniki badań wykazały, że silniejsze [...]

Style uczenia się a komunikacja w zespole

Chociaż opinie dotyczące czysto naukowego znaczenia identyfikowania indywidualnych stylów uczenia się są bardzo różnorodne, co wiąże się m.in. z dużą komercjalizacją obejmującą [...]

Style uczenia się a odbieranie feedbacku

Świadomość naszych własnych preferencji uczenia się oraz, ogólniej mówiąc, samego istnienia odmiennych stylów uczenia się powinna pomóc nam w pracy nad efektywnym [...]

Feedback a uzyskiwanie sprzecznych informacji

Niekiedy odbiorca feedbacku otrzymuje (lub też uważa, że otrzymuje) sprzeczne informacje – oceny swoich osiągnięć – od różnych osób. Może to [...]

Przyczyny nieefektywnego feedbacku

Nieefektywny feedback to taki, którego wynikiem nie jest uzyskanie oczekiwanej poprawy lub zmiany sytuacji. Co gorsza, jego następstwem może być negatywna [...]

Podsumowanie

Dotąd uczelnie medyczne w bardzo niewielkim stopniu uczyły kompetencji społecznych, na szczęście jednak twórcy nowych standardów nauczania na kierunku lekarskim kładą wyraźny [...]
Do góry