Konsultacje – inni specjaliści do internistów

Urolog odpowiada na trudne pytania

dr n. med. Bartosz Dybowski

Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Adres do korespondencji: dr n. med. Bartosz Dybowski, Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ul. Lindleya 4, 02-005 Warszawa. Tel. (22) 502 15 16, faks (22) 502 21 48

1. Jakie badania należy wykonać przed skierowaniem do urologa mężczyzny w wieku 50 lub więcej lat, który zgłosił się z powodu zaburzeń w oddawaniu moczu?

Występowanie objawów ze strony dolnych dróg moczowych, takich jak częstomocz dzienny i nocny, parcia naglące lub osłabienie strumienia moczu, jest wystarczającym wskazaniem do skierowania pacjenta do urologa. Specjalista może, a czasem woli, zlecić badania pracowniom, z którymi zwykle współpracuje. Warto skontaktować się z urologiem, do którego kierujemy pacjentów, aby dowiedzieć się, wyniki jakich badań będą mu potrzebne do diagnostyki. Niemniej do podstawowych badań, jakie takim pacjentom można zlecić, należą: badanie ogólne i posiew moczu, USG układu moczowego z oceną objętości moczu zalegającego po mikcji oraz oznaczenie stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA – prostate-specific antigen; badanie czasem określa się jako total PSA [tPSA]). Oczywiście przed skierowaniem na badania każdy lekarz powinien wcześniej zbadać pacjenta per rectum. Badanie stercza jest naprawdę dużo prostsze niż badanie tarczycy!

2. Czy chorą z krwiomoczem w przebiegu ewidentnego krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego powinno się skierować na badanie USG układu moczowego po zakończeniu leczenia przeciwzapalnego?

Z dwóch powodów lepiej zlecić badanie USG. Po pierwsze, guzy pęcherza rzadko, ale jednak zdarzają się nawet u 20-latków. Kilka miesięcy temu byłem świadkiem cystektomii z powodu raka naciekającego wykonywanej u trzydziestokilkuletniej kobiety. Taka postać raka jest już bardzo agresywna i kilkumiesięczne opóźnienie w rozpoznaniu może oznaczać przegraną walkę z nowotworem. Po drugie, w Polsce 5-letnie przeżycie osób poddanych cystektomii jest prawie dwukrotnie niższe, niż podaje to literatura. Przyczyną jest bagatelizowanie pierwszego epizodu krwiomoczu przez pacjentów oraz przez lekarzy. Zatem w przypadku pierwszego epizodu krwiomoczu w życiu, zwłaszcza gdy zapalenie pęcherza wcześniej nie występowało lub zdarzyły się jego sporadyczne epizody, zalecam skierowanie na badanie USG.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

1. Jakie badania należy wykonać przed skierowaniem do urologa mężczyzny w wieku 50 lub więcej lat, który zgłosił się z powodu zaburzeń w oddawaniu moczu?

Występowanie objawów ze strony dolnych dróg moczowych, takich jak częstomocz dzienny i nocny, parcia naglące lub osłabienie strumienia moczu, jest wystarczającym wskazaniem [...]

2. Czy chorą z krwiomoczem w przebiegu ewidentnego krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego powinno się skierować na badanie USG układu moczowego po zakończeniu leczenia przeciwzapalnego?

Z dwóch powodów lepiej zlecić badanie USG. Po pierwsze, guzy pęcherza rzadko, ale jednak zdarzają się nawet u 20-latków. Kilka miesięcy temu byłem [...]

3. Jakie badania należy wykonać u kobiety w wieku 20-40 lat z nawracającymi zakażeniami dolnych dróg moczowych przed skierowaniem jej do urologa?

Nawracające zakażenia układu moczowego u kobiet są częstą chorobą. Zwykle mamy do czynienia z niepowikłanym zakażeniem, tzn. bez współistniejących innych chorób lub zaburzeń [...]

4. Jakie powinno być doraźne postępowanie diagnostyczne i lecznicze u ciężarnej, która zgłasza się z powodu ataku kolki nerkowej?

W tym przypadku najpierw leczymy, potem diagnozujemy. Do leczenia bólu stosujemy paracetamol i leki rozkurczowe, a przede wszystkim opioidy, które są bezpieczne dla płodu, [...]

5. Kiedy torbiel prosta nerki, przypadkowo wykryta w badaniu USG, wymaga interwencji urologa?

Torbiel prosta nerki to torbiel o cienkich, niewidocznych w USG ścianach, bez zwapnień i bez przegród. Może być zlokalizowana w każdej części nerki. Zwykle nie [...]

6. Młody chory wyczuł u siebie niewielki guzek w najądrzu. Badanie USG narządów moszny ujawniło, że jest to niewielka (kilkumilimetrowa) torbiel najądrza. Czy i kiedy powinno się skierować takiego chorego do urologa?

Niewielka torbiel najądrza nie wymaga interwencji urologicznej. Interwencję zwykle przeprowadza się z przyczyn kosmetycznych, a więc przy większych rozmiarach zmiany. Pacjent oczywiście ma [...]

7. Czy u chorego, u którego nastąpiło nagłe zatrzymanie moczu, ale który dotąd nie leczył się z powodu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, konieczne jest przeprowadzenie operacji?

Nie. Pacjent powinien otrzymać α-adrenolityk i po kilku dniach utrzymywania cewnika można podjąć pierwszą próbę jego usunięcia. Cewnik należy usunąć rano i poinstruować [...]

8. Chory jest leczony α-adrenolitykiem z powodu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Urolog prowadzący zalecił wizytę u specjalisty raz w roku i poprosił lekarza POZ o wypisywanie choremu kolejnych dawek leku. Jakie objawy nakazywałyby wcześniejsze skierowanie chorego do urologa?

Wizyta raz w roku u specjalisty jest wymagana przez NFZ w celu utrzymania refundacji na leki stosowane ze wskazania „łagodny rozrost stercza”. W rzeczywistości nie [...]

9. Jak postępować z chorą w wieku 20-40 lat, która skarży się na nawracające dolegliwości dyzuryczne, ustępujące lub łagodzone w trakcie leczenia przeciwzapalnego i pojawiające się ponownie po jego zakończeniu? Posiewy moczu są jałowe.

Przyczyną dolegliwości mogą być nawracające zakażenia układu moczowego (NZUM; może też posiewy były wykonywane w niewłaściwym momencie?) lub rozmaite zespoły bólowe (zespół [...]

10. Jak odróżnić skręt jądra od początkowego okresu ostrego zapalenia najądrza?

U młodych mężczyzn sprawa powinna zostać rozstrzygnięta jak najszybciej na oddziale urologicznym. Jest to jeden z kilku ostrych stanów w urologii. O uratowaniu jądra czasem [...]
Do góry