Farmakotrapia

Cykl „Farmakoterapia” koordynowany przez prof. dr. hab. n. med. Marka Droździka, Kierownika Katedry Farmakologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Wartość leków ochraniających wątrobę

prof. dr hab. n. med. Marek Hartleb

Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Marek Hartleb, Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny, ul. Medyków 14, 40-752 Katowice. Tel.: 32 789 44 01, faks: 32 789 44 02. E-mail: mhartleb@sum.edu.pl

Stosowanie preparatów roślinnych w leczeniu chorób wątroby ma swoje źródła w obserwacjach wskazujących, że dieta może modyfikować procesy patofizjologiczne związane z ekspozycją na substancje hepatotoksyczne.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • wymienić najczęściej stosowane leki ochraniające wątrobę
  • omówić wskazania i przeciwwskazania do stosowania leków ochraniających wątrobę
  • przedstawić dowody oparte na faktach dotyczące skuteczności leków ochraniających wątrobę
  • przedstawić potencjalne działania niepożądane leków ochraniających wątrobę oraz interakcje z innymi lekami

Wstęp

Przewlekłe choroby wątroby są istotną przyczyną chorobowości i śmiertelności na całym świecie, a marskość wątroby jest dziewiątą przyczyną zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. Ocenia się, że choroby wątroby dotyczą około 10% światowej populacji, występując z największą częstością w krajach o niskich i średnich dochodach. Mimo dużego postępu w leczeniu zapaleń wirusowych wątroby nadal nie ma skutecznych terapii w niektórych jej chorobach (np. niealkoholowym i alkoholowym stłuszczeniowym zapaleniu wątroby) lub też nowoczesne leczenie jest niedostępne w krajach o ograniczonych zasobach finansowych. W tych okolicznościach atrakcyjne stają się leki alternatywne i komplementarne (CAM – complementary and alternative medicine), do których należą przystępne cenowo i dostępne bez recepty leki ziołowe i suplementy dietetyczne.

Stosowanie preparatów roślinnych ma swoje źródła w obserwacjach wskazujących, że dieta może modyfikować procesy patofizjologiczne związane z ekspozycją na substancje hepatotoksyczne. Leczenie chorób wątroby za pomocą preparatów roślinnych ma długie tradycje, sięgające w Chinach 2100 roku p.n.e. (dynastia Xia) lub okresu cywilizacyjnego Vedic w Indiach (lata 1750-500 p.n.e.). Farmakopea indyjska zawiera co najmniej 80 różnych produktów roślinnych, którym przypisuje się działanie hepatoprotekcyjne. Jedną z nich jest krwawnik pospolity (Achillea millefolium), stosowany od wieków do leczenia różnych chorób, w tym wątroby.

Popularność leków pochodzenia roślinnego nie dotyczy jednak wyłącznie krajów tradycyjnie z nimi związanych. W Stanach Zjednoczonych około 65% pacjentów z chorobami wątroby zażywa takie produkty, często nie informując o tym swojego lekarza. Ameryka...

W niniejszej pracy przedstawiono leki ochraniające wątrobę pochodzenia roślinnego stosowane na całym świecie, lecz szerzej omówiono tylko te, które zyskały popularność w Polsce. Apteki w Polsce oferują ponad 60 preparatów roślinnych, których główn...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dlaczego badania kliniczne przeprowadzone w przeszłości są mało wiarygodne?

Leki pochodzenia roślinnego były w przeszłości obiektem intensywnych badań eksperymentalnych i klinicznych, jednak tempo tych badań znacznie osłabło w miarę pojawiania się leków syntetycznych. [...]

Czy leki hepatoprotekcyjne są potrzebne w dzisiejszej medycynie?

W XXI w. leczenie farmakologiczne chorób wątroby jest silnie zorientowane na czynniki etiologiczne.

Charakterystyka wybranych produktów roślinnych o właściwościach hepatoprotekcyjnych

Sylimaryna znajduje się w ostropeście plamistym (Silybum marianum), roślinie należącej do gatunku astrowatych. Sylimaryna występuje w całej roślinie, lecz jej największe stężenia znajdują [...]

Podsumowanie

Zachodnie szkoły medyczne w dużej mierze ignorują wiedzę Wschodu na temat leczniczych właściwości produktów roślinnych, w tym ochraniających wątrobę. W Europie wśród lekarzy ukształtowały [...]
Do góry