Choroby internistyczne u kobiet w ciąży

Cykl „Choroby internistyczne u kobiet w ciąży” koordynowany przez prof. dr. hab. n. med. Dariusza Moczulskiego, Kierownika Kliniki Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii UM w Łodzi

Produkty roślinne w ciąży

dr hab. n. med. Ewa Widy-Tyszkiewicz

Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej WUM w Warszawie

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Ewa Widy-Tyszkiewicz, Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej WUM, CePT, ul. Banacha 1b, 02-097 Warszawa. E-mail: etyszkiewicz@wum.edu.pl

Wiele kobiet w ciąży chętnie sięga po produkty lecznicze pochodzenia roślinnego. Lekarze powinni je informować, że jedynie nieliczne produkty roślinne zostały zakwalifikowane do grupy leków o skutecznym i bezpiecznym działaniu.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • poznać zagrożenia związane ze stosowaniem produktów roślinnych w ciąży
  • korzystać na bieżąco z dokumentów referencyjnych European Medicines Agency (EMA) dotyczących ziół leczniczych

Na świecie obserwowany jest ciągły wzrost spożycia leczniczych produktów roślinnych. Przeglądowe dane dotyczące Unii Europejskiej wskazują, że od 10 do 70% całej populacji stosuje produkty medycyny niekonwencjonalnej, w tym produkty roślinne.1 Kobiety w okresie ciąży ze zrozumiałych względów obawiają się o bezpieczeństwo potomstwa i stosują zioła, wierząc, że „naturalne” produkty są bezpieczniejsze od leków syntetycznych. Większość produktów roślinnych jest wykorzystywana w związku z typowymi dolegliwościami występującymi w przebiegu ciąży, takimi jak nudności, niestrawność, zaparcia, oraz w przeziębieniach.

Ze względu na brak odpowiednio uzasadnionych i wiarygodnych informacji dotyczących bezpieczeństwa stosowania produktów roślinnych zasadniczo nie zaleca się przyjmowania leków ziołowych w okresie ciąży. Lekarze powinni informować kobiety w ciąży, że jedynie nieliczne produkty roślinne zostały zakwalifikowane do grupy leków o skutecznym i bezpiecznym działaniu i w związku z tym nie można przyjmować, że fitoterapia u kobiet w ciąży jest bezpieczna.

Zgodnie z danymi European Medicines Agency (EMA) w latach 2004-2012 zarejestrowano w Europie ponad 1000 tzw. tradycyjnych produktów leczniczych oraz około 500 produktów zawierających substancje roślinne o ugruntowanym zastosowaniu medycznym. Rejestracja ta dotyczy wyłącznie znanych substancji roślinnych o określonej mocy, jakości, postaci farmaceutycznej oraz o określonym dawkowaniu, drodze podania i przyjętych wskazaniach udokumentowanych odpowiednimi publikacjami. Należy zauważyć, że – zgodnie z obowiązującym prawem – tradycyjne produkty roślinne mogą być rejestrowane przy zastosowaniu uproszczonych procedur w oparciu o dane np. z podręczników medycznych i z farmakopei krajowych, o ile były stosowane w określonych wskazaniach przez 15 lat w jednym z państw Unii Europejskiej lub przez 30 lat w kraju nienależącym do UE.

W trakcie 10-letniej działalności Herbal Medicinal Products (HMPC) przy EMA opracowano ponad 100 monografii roślin leczniczych. Monografie wspólnotowe przygotowane przez Grupę Roboczą HMPC wraz z towarzyszącymi raportami eksperckimi stanowią ważne...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

NUDNOŚCI I WYMIOTY

Nudności i wymioty, które przeważnie występują między 4 a 16 tygodniem ciąży, zazwyczaj powodują znaczne pogorszenie stanu zdrowia, co sprawia, że kobiety podejmują [...]

ZAPARCIA

Preparaty senesu są tradycyjnie używane do krótkotrwałego stosowania w sporadycznie występujących zaparciach jako środki przeczyszczające. Ze względu na ryzyko genotoksyczności antrachinonów: emodyny, [...]

ZAKAŻENIA

Owoce i sok z żurawiny amerykańskiej i europejskiej należą do najczęściej stosowanych tradycyjnych roślinnych środków leczniczych w zakażeniach dróg moczowych. Większość zakażeń układu moczowego w ciąży [...]

ZABURZENIA SNU

W dostępnym piśmiennictwie zamieszczone są dane przedkliniczne świadczące o cytotoksyczności i genotoksyczności walepotriatów oraz ich produktów rozkładu. Substancje te występują w korzeniach kozłka jedynie w śladowych [...]

INNE

Olej otrzymywany z nasion wiesiołka zawiera wielonienasycone kwasy tłuszczowe ω-6: kwas linolowy i linolenowy oraz kwas γ-linolenowy (GLA, 8-14%). Kwas linolowy jest metabolizowany [...]

PODSUMOWANIE

Duże zagrożenie dla kobiet w ciąży stwarzają nie tylko roślinne produkty lecznicze, ale także suplementy diety, które w przeciwieństwie do leków roślinnych wchodzą [...]

DO ZAPAMIĘTANIA

Leki roślinne uznawane są przez społeczeństwo, w tym większość lekarzy, za łagodne i bezpieczne, choć nie ma podstaw naukowych do takiego przekonania. Monografie [...]
Do góry