Dermatologia
Dermatozy ziarniniakowe mogą towarzyszyć zaburzeniom ogólnoustrojowym
prof. zw. dr. hab. n. med. Anna Woźniacka lek. Marek Kot
OPIS PRZYPADKU
Pacjentka, lat 59, pozostaje pod stałą opieką poradni dermatologicznej z powodu utrzymujących się od 8 lat płasko-wyniosłych zmian grudkowych, łączących się w liczne ogniska obrączkowate z przejaśnieniem w części centralnej. Początkowo wykwity zlokalizowane były na grzbietach rąk, od 2 lat występują również w okolicy wyprostnej przedramion (ryc. 1).
W wykonanym badaniu histopatologicznym stwierdzono nekrobiozę kolagenu. W badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono żadnych odchyleń od stanu prawidłowego, a zwłaszcza podwyższonego stężenia glukozy. Badanie na obecność swoistych przeciwciał skierowanych przeciwko białkom powierzchniowym Borrelia było negatywne.
Pacjentka nie stosuje żadnych leków ani suplementów diety, ogólny stan zdrowia dobry.
Leczenie rozpoczęto od aplikacji miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych. Ze względu na niezadowalający efekt kliniczny włączono dapson w początkowej dawce 50 mg/24 h i glikokortykosteroidy podawane w średnich dawkach systemowo. Zastosowana terapia pozwoliła na uzyskanie częściowej remisji, ale zmiany nie wchłonęły się całkowicie. Część wykwitów ustąpiła po zabiegach krioterapii.
Choroby skóry, które należy uwzględnić w rozpoznaniu różnicowym, to:
1. ziarniniak obrączkowy
2. podostra skórna postać tocznia rumieniowatego
3. łuszczyca
4. grzybica skóry gładkiej.
Ziarniniak obrączkowaty
Ziarniniak obrączkowaty (granuloma annulare) jest łagodną, nawrotową chorobą ziarniniakową o nieznanej etiopatogenezie, w przebiegu której zmiany utrzymują się przewlekle, rzadko wykazują tendencję do samoistnego ustępowania. Schorzenie rozpoznawane jest częściej u osób młodych, zwłaszcza kobiet. Najczęstszą odmianą jest postać ograniczona, natomiast postać rozsiana stanowi 9-15% przypadków.