Choroby zakaźne

Pacjent przed podróżą w tropiki

dr n. med. Piotr Kajfasz

Klinika Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Hepatologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: dr n. med. Piotr Kajfasz, Klinika Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Hepatologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny; e-mail: piotr.t.kajfasz@gmail.com

Zadaniem lekarza jest kompleksowe zabezpieczenie zdrowotne pacjenta-turysty przed chorobami zakaźnymi. Wizyta powinna odbyć się nie później niż 6-8 tygodni przed planowanym wyjazdem w tropiki.

Wprowadzenie

Każdego roku 50 mln obywateli państw uprzemysłowionych podróżuje do krajów tropikalnych.1,2 Zagrożenie chorobami zakaźnymi, zwłaszcza wektorowymi i brudnych rąk, w tropiku jest wyraźnie większe niż w krajach klimatu umiarkowanego i zimnego. Nagła zmiana stref czasowych, temperatury otoczenia, intensywności nasłonecznienia oraz stres związany z podróżą i pobytem w obcym kraju o innej kulturze, nierzadko o niskim standardzie higieniczno-sanitarnym i niestabilnej sytuacji gospodarczo-politycznej, negatywnie wpływają na układ odpornościowy. Zwiększa się wówczas podatność organizmu na rozwój infekcji. Zadaniem lekarza jest kompleksowe zabezpieczenie zdrowotne pacjenta-turysty. Wizyta powinna odbyć się nie później niż 6-8 tygodni przed planowanym wyjazdem.

Immunizacja przedwyjazdowa

Kwalifikując do szczepień przedwyjazdowych, należy uwzględnić: czas do wyjazdu, wiek, płeć (ewentualną ciążę), alergie, dotychczasową immunizację, stan uodpornienia przeciwko wybranym chorobom zakaźnym, sprawność układu immunologicznego – niedobory immunologiczne, destynację, okres pobytu, porę roku, warunki zakwaterowania, planowaną aktywność, cel wyjazdu, stan zdrowia (choroby przewlekłe oraz przyjmowane przewlekle leki).3,4 Czynniki motywujące do szczepień to: wiedza o grożących chorobach i immunogenności szczepionek, możliwość szybkiego uodpornienia (skrócone schematy, pojedyncze dawki), szczepionki skojarzone, poliwalentne (mała liczba iniekcji), dobra tolerancja i wysoki profil bezpieczeństwa stosowanych obecnie preparatów. Do immunizacji przedwyjazdowej zachęcają dostępność szczepionek i ich przystępna cena. Istotny wpływ na decyzję o poddaniu się szczepieniom ma profesjonalne, jasne, zwięzłe przedstawienie korzyści płynących z uodpornienia przedwyjazdowego przez lekarza konsultującego i kwalifikującego do szczepień. Kto nie informuje o szczepieniach zalecanych, podlega karze grzywny (Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 roku). Czynniki zniechęcające do immunizacji to brak wiedzy o zagrożeniach – brak informacji na ten temat od lekarza. Ponadto negatywny wpływ ma strach przed bólem, liczbą iniekcji, powikłaniami (nierzadko informacje historyczne) oraz złe doświadczenia związane ze szczepieniami w przeszłości. Zniechęcają zbyt wygórowana cena preparatów oraz wyjazdy last minute.5

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Inne metody zapobiegania chorobom

Poza immunoprofilaktyką żółtej gorączki i japońskiego zapalenia mózgu oraz chemioprofilaktyką malarii równie ważne są nieswoiste metody ograniczające liczbę ukłuć komarów, meszek i innych [...]

Podstawowe zalecenia przed podróżą oraz ogólne zasady zachowania się w tropiku

Należy zalecić kontrolną wizytę u stomatologa, a w przypadku chorób przewlekłych u specjalisty z danej dziedziny medycyny. Warto przypomnieć pacjentowi o zabraniu ze sobą leków stosowanych przewlekle [...]

Podsumowanie

Przygotowanie pacjenta do zdrowego i bezpiecznego pobytu w tropiku jest wyzwaniem dla lekarza państwowej i prywatnej ochrony zdrowia. Immunizacja przedwyjazdowa, chemioprofilaktyka malarii, zabezpieczenie przed [...]
Do góry