Seksuologia
Zaburzenia erekcji – kontrowersje diagnostyki i leczenia
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Lew-Starowicz
U większości mężczyzn leczenie zaburzeń erekcji jest proste. U niektórych diagnostyka i leczenie sprawiają problemy, a także wiążą się z błędami w rozpoznaniu.
Wprowadzenie
Zaburzenia erekcji (ZE) członka, poza wytryskami przedwczesnymi, to najczęstsze w populacji mężczyzn dysfunkcje seksualne. Z badań epidemiologicznych wynika, że dotyczą 10% mężczyzn. Najczęściej występują >40 r.ż. Należą do najbardziej poznanych dysfunkcji seksualnych. Od czasu wprowadzenia do leczenia inhibitorów 5-PDE leczenie ZE stało się powszechnie dostępne. Zajmują się nim seksuolodzy, a także urolodzy i lekarze innych specjalności. U większości mężczyzn leczenie jest proste. Opiera się na wywiadzie, badaniach laboratoryjnych, a w razie potrzeby dopplersonografii i badaniach za pomocą aparatu Rigiscan (ocena nocnych erekcji członka).
Specyfika reaktywności seksualnej mężczyzn
Reaktywność seksualna mężczyzn jest uwarunkowana czynnikami biopsychospołecznymi – neurofizjologią ośrodków sterujących seksualnością w mózgu, hormonami, obrazem ciała, lękami wobec seksualności i kobiet, relacjami w związkach, postawami wobec seksu, poziomem edukacji seksualnej, tłem kulturowym, dostępnością do leczenia itd. Reakcje genitalne z natury są wieloznaczne, np. wiążą się z pożądaniem i podnieceniem, towarzyszą stanom lękowym, mogą również występować w negatywnych emocjach (wrogości, agresji, potrzebie zemsty), czego najlepszym przykładem są zgwałcenia odwetowe.
Na reaktywność seksualną mężczyzn mają również wpływ powszechnie spotykane mity na temat erekcji (musi być przez cały czas trwania stosunku, jest związana z wytryskiem, jest wskaźnikiem podniecenia, powinna być na zawołanie, zaburzenia erekcji są organiczne albo psychogenne).1 Nic dziwnego, że mężczyźni i ich partnerki z takimi poglądami rozpoznają błędnie zaburzenia erekcji członka.
Prawidłowa erekcja jest jednym z kryteriów sprawności seksualnej mężczyzn. Inne kryteria to: budowa członka (długość i grubość), poziom jego twardości, reaktywność i aktywność seksualna, pojęcie „sprawnego kochanka”.
Kolejnym aspektem wiążącym się ze specyfiką reaktywności seksualnej mężczyzn są zróżnicowane czynniki ryzyka zaburzeń erekcji: biologiczne (choroby, leki), styl życia (brak aktywności ruchowej, niewłaściwa dieta, uzależnienia), rodzinne (rygoryzm wychowawczy, patologiczne wzorce męskości, konfliktowe relacje między rodzicami), psychiczne (kompleksy, zaburzony obraz ja), relacje partnerskie (walka o dominację w związku, lęk przed wymaganiami doświadczonej partnerki, zaburzenia seksualne partnerki), społeczne (brak edukacji, mity, stereotypy). U wielu z nich czynniki ryzyka ZE są identyczne jak czynniki ryzyka chorób układu krążenia.2 W przypadku mężczyzn >30 r.ż., jeżeli ZE są jedynym problemem zdrowotnym, należy rozważyć badanie układu krążenia.