Skuteczne i bezpieczne leczenie pacjentów jest troską każdego lekarza. Problem ten jest szczególnie ważny w grupie chorych z wielochorobowością, leczonych przez różnych lekarzy wieloma lekami. Umiejętności uniknięcia skutków interakcji lekowych czy też leczenia działań niepożądanych leków kolejnymi lekami są ważne i zdobywane mozolnie przez lata pracy. Z farmakologicznego punktu widzenia najczęstsze błędy pojawiają się w przypadku chorych, u których stosuje się politerapię, lub też na skutek bagatelizowania z pozoru nieważnych zaleceń, których przestrzeganie jest gwarantem bezpiecznej i skutecznej terapii.

1. 60-letni pacjent, z niedoczynnością tarczycy od wielu lat dobrze kontrolowaną (TSH ≤2 mj.m./l), leczony lewotyroksyną w dawce 100 µg/24 h. Przed rokiem zdiagnozowano u niego osteopenię, z tego powodu od 3 miesięcy stosował doustne preparaty wapnia (węglan wapnia) w dawce 2500 mg/24 h. W 4 miesiącu terapii ze względu na kliniczne cechy niedoczynności tarczyc wykonano testy laboratoryjne, które wykazały podwyższone wartości TSH (9,8 mj.m./l) i obniżone FT4 0,2 ng/dl. Zwiększono dawkę lewotyroksyny do 125 µg/24 h, a ponieważ nie nastąpiła poprawa – do 150 µg/24 h, uzyskując stopniową normalizację wartości laboratoryjnych (TSH 2,7 mj.m./l). Po 2 miesiącach pacjent zgłosił się z powodu chudnięcia i tachykardii, wartości TSH wynosiły 0,1 mj.m./l. Z wywiadu wiadomo, że pacjent bez konsultacji lekarza odstawił preparaty wapnia. Przyczyną opisywanych wahań TSH mogły być:

a. Utrudniona konwersja T4 do T3 spowodowana osteopenią

b. Zaburzenia wchłaniania lewotyroksyny spowodowane preparatami wapnia

c. Zmniejszone wchłanianie lewotyroksyny wywołane osteopenią

d. Zwiększenie zawartości produktów mlecznych w diecie przez pacjenta