Nagłe zgony stanowią nawet 20-25% wszystkich zgonów naturalnych. Ich przeważająca liczba spowodowana jest przyczynami sercowymi. Najważniejszą z nich jest choroba niedokrwienna serca.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu tego artykułu Czytelnik powinien umieć:

• wyodrębnić chorych zagrożonych nagłym zgonem sercowym
• przedstawić strategię postępowania w przypadku zagrożenia nagłym zgonem sercowym
• przy zwiększonym ryzyku nagłego zgonu sercowego rozpocząć u pacjenta odpowiednią diagnostykę i leczenie

Wprowadzenie

Nagły zgon sercowy (SCD – sudden cardiac death) to naturalny i niespodziewany śmiertelny incydent w ciągu godziny od początku objawów u pozornie zdrowej osoby, gdy:

• za życia rozpoznano wrodzoną lub nabytą, potencjalnie śmiertelną chorobę serca
• lub autopsja wykazała anomalię sercową lub naczyniową jako prawdopodobną przyczynę zgonu
• lub w badaniu pośmiertnym nie stwierdzono oczywistych przyczyn pozasercowych, a więc prawdopodobną przyczyną śmierci był incydent arytmiczny.

Jeżeli nie było świadków zgonu, definicję tę stosuje się wtedy, gdy dotyczy on osoby, która była w dobrym stanie zdrowia 24 h przed incydentem.¹

Nagły zgon sercowy stanowi jedno z głównych wyzwań dla lekarzy i systemów opieki zdrowotnej. Zdarza się rocznie u ok. 900 tys. osób w Europie i Stanach Zjednoczonych. Ofiary nagłej śmierci sercowej to w dużym odsetku ludzie w sile wieku, wcześniej uznawani za pozornie zdrowych. Niespodziewany charakter i niejednokrotnie dramatyczne okoliczności zdarzenia stanowią traumatyczne przeżycie dla bliskich ofiary i mających z nią kontakt pracowników ochrony zdrowia. Nie dziwią więc duże nakłady finansowe oraz badania kliniczne nad tym zagadnieniem.

Nagłe zgony stanowią nawet 20-25% wszystkich zgonów naturalnych, a ich przeważająca liczba spowodowana jest przyczynami sercowymi. Najważniejszą z nich jest choroba niedokrwienna serca, a uwzględniając mechanizm – nagły zgon arytmiczny (w przeważającej mierze tachyarytmia, rzadziej bradyarytmia).

Działania mające na celu obniżenie częstości występowania choroby wieńcowej stanowią obecnie podstawę profilaktyki pierwotnej SCD w populacji ogólnej. Mimo odnotowanego w ostatnich dekadach wyraźnego zmniejszenia liczby zgonów z powodu choroby wieńcowej zmniejszenie liczby nagłych zgonów sercowych jest jednak znacznie niższe od oczekiwanego. Rozpoznawanie zagrożenia SCD to zatem aktualny problem kliniczny.

W populacjach pacjentów młodszych, poza chorobą wieńcową, dominują inne jednostki chorobowe mające z reguły podłoże genetyczne, takie jak wrodzone patologie kanałów jonowych (tzw. kanałopatie) i kardiomiopatie, a także stosowanie szkodliwych używe...