Choroby układu krążenia pozostają od lat główną przyczyną zgonów w populacji polskiej. Z wielu schorzeń naczyniowych miażdżyca, szczególnie ta zlokalizowana w obrębie tętnic wieńcowych, odpowiada za istotne skrócenie przewidywanej długości życia.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać przypadki, w których leczenie zachowawcze przyniesie choremu z ostrym zespołem wieńcowym więcej korzyści niż leczenie inwazyjne
• omówić metody leczenia zachowawczego ostrego zespołu wieńcowego
• rozpoznać przypadki, w których pierwotna decyzja o leczeniu zachowawczym ostrego zespołu wieńcowego powinna ulec zmianie

Wprowadzenie

Typowym powikłaniem miażdżycy tętnic wieńcowych jest ostry zespół wieńcowy (OZW) związany z okluzją lub krytycznym zwężeniem naczynia. Przed erą leczenia reperfuzyjnego większość OZW kończyła się zawałem fragmentu mięśnia sercowego, czyli nieodwracalną martwicą kardiomiocytów ze wszystkimi jej wczesnymi i odległymi powikłaniami. Wprowadzenie terapii fibrynolitycznej w latach 80. i 90. XX w., a przede wszystkim wdrożenie i rozpowszechnienie w ostatnich dwóch dekadach reperfuzji z wykorzystaniem pierwotnej przezskórnej angioplastyki wieńcowej (PCI – percutaneous coronary intervention) znacznie poprawiło wyniki leczenia OZW. Ocenia się, że śmiertelność wewnątrzszpitalna u chorych z zawałem mięśnia sercowego leczonych inwazyjnie nie przekracza 6,5%, natomiast w przypadku terapii zachowawczej sięga 24%. Różnice zaznaczają się jeszcze wyraźniej w obserwacji odległej – całkowita pierwszoroczna śmiertelność chorych z zawałem leczonych inwazyjnie wynosi 12,3%, a wyłącznie zachowawczo – 38%.¹ Poza doskonaleniem techniki zabiegów interwencyjnych i stałym rozwojem wykorzystywanego instrumentarium (nowe generacje stentów wieńcowych, nowoczesne metody obrazowania) do sukcesów leczenia OZW przyczyniło się również powstanie sieci dyżurujących pracowni hemodynamicznych w całej Polsce. Dzięki wykwalifikowanej kadrze medycznej i dużemu dostępowi do nowoczesnego sprzętu większość pacjentów z OZW ma obecnie szansę na leczenie interwencyjne w trybie pilnym. Potwierdzają to dane publikowane przez Asocjację Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK). Z rejestrów prowadzonych w 2015 r. wynika, że 79% chorych ze STEMI jest leczonych inwazyjnie. W przypadku NSTEMI odsetek ten jest niewiele mniejszy i również przekracza 70%.²

Udowodniono jednoznacznie wyższość pierwotnej angioplastyki wieńcowej nad leczeniem zachowawczym OZW, ale w pewnych sytuacjach leczenie inwazyjne jest przeciwwskazane, niemożliwe do wdrożenia lub wymaga odroczenia. W tej grupie pacjentów pozostaje...