Starannie zebrany wywiad i badanie przedmiotowe pozwalają na wczesne podjęcie właściwego postępowania i uniknięcie dramatu związanego z koniecznością usunięcia jądra.

Wprowadzenie

Błędy popełniane przez lekarzy POZ w postępowaniu z mężczyznami zgłaszającymi się z powodu chorób moszny biorą się stąd, że lekarze ci:

• niedostatecznie starannie badają chorych lub nie badają ich wcale
• nie kierują na ostry dyżur urologiczny tych, którzy powinni tam trafić.

Wszystkich lekarzy obowiązuje zbadanie każdego chorego, który się do nich zgłasza – zgromadzenie wywiadu oraz przeprowadzenie badania przedmiotowego. To podstawowa zasada naszego zawodu. Niestety, całkiem liczna grupa lekarzy POZ w ogóle nie bada osób zgłaszających się z problemem dotyczącym narządów moszny i ogranicza swe działanie do wypisania skierowania do urologa. Rozpoznania podawane na skierowaniu bywają niekiedy zadziwiające, a nierzadko zupełnie nie odpowiadają rzeczywistości.

Przedmiotowa ocena narządów moszny jest takim samym badaniem ogólnolekarskim jak np. ocena klatki piersiowej lub brzucha. Różni się tylko tym, że nie wymaga opukiwania ani osłuchiwania – ogranicza się do oglądania i badania dotykiem. Przekonanie, że badanie to powinni przeprowadzać jedynie urolodzy, ewentualnie chirurdzy ogólni, jest całkowicie błędne i nierzadko przyczynia się do niewłaściwego postępowania z chorymi.

Wywiad i ocena przedmiotowa to jedyne działania, jakich urolodzy oczekują od lekarzy POZ. Wszelkie badania dodatkowe, w tym ultrasonografię narządów moszny, zlecają specjaliści.

Chorzy są najczęściej kierowani do poradni urologicznej, choć wielu z nich powinno trafić na ostry dyżur. Proszę zdać sobie sprawę, że nawet skierowanie w trybie pilnym nie zawsze powoduje przyjęcie w dniu zgłoszenia się do poradni urologicznej, tymczasem niektórzy wymagają naprawdę szybkiej interwencji. Należą do nich chorzy:

• z podejrzeniem skrętu jądra
• po urazie moszny
• z zaawansowanym zapaleniem jądra lub najądrza, zwłaszcza powikłanym zmianami ropnymi.

Zbyt późne dotarcie do urologa bywa przyczyną wielu powikłań, a nawet tragedii nierzadko młodych mężczyzn lub chłopców.

W dalszej części artykułu omawiam najczęstsze choroby moszny, z jakimi mają do czynienia lekarze POZ, zwracając uwagę na właściwe postępowanie.

Urazy moszny

Do lekarzy POZ zgłaszają się najczęściej osoby po tępych urazach moszny, ponieważ po urazach przenikających trafiają zazwyczaj na ostry dyżur urologiczny lub chirurgiczny. Są to na ogół ludzie młodzi, między 16 a 40 r.ż. Obrażenia powstają najczęś...