Edytorial
Edytorial
prof. dr hab. med. Jolanta Kunert-Radek1
prof. dr hab. med. Tomasz Pasierski2
dr n. med. Tadeusz M. Zielonka3
prof. dr hab. med. Ida Kinalska4
prof. dr hab. med. Jerzy Głuszek5
Sympozjum: endokrynologia
Przedstawione Państwu artykuły stanowią niewielki wycinek problematyki endokrynologicznej. Wczesne rozpoznawanie w endokrynopatiach, często warunkujące sukces terapeutyczny, wymaga szybkiego ustalenia diagnozy wstępnej i pilnego kontaktu z endokrynologiem.
Zespół Cushinga, łatwo rozpoznawany przy zaawansowanym obrazie chorobowym (tzw. rozpoznanie uliczne), wymaga wyczulenia na niejednoznaczne początkowe objawy nadmiaru kortyzolu lub nietypowy przebieg kliniczny. Dynamiczne narastanie objawów hiperkoryzolemii budzi zawsze obawy przed rakiem kory nadnerczy i bezwzględnie wymaga szybkiej operacji. Wczesne rozpoznanie i leczenie zespołu Cushinga zapobiega rozwojowi i utrwaleniu powikłań hiperkortyzolemii, jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, hiperlipidemia, osteoporoza czy zaburzenia psychiczne.
Chorobą cywilizacyjną współczesnego świata jest niewątpliwie nadciśnienie tętnicze. Około 20% przypadków nadciśnienia tętniczego ma charakter wtórny, związany z chorobami gruczołów wydzielania wewnętrznego. Nadciśnienie tętnicze wtórne powodują choroby nadnerczy, takie jak guz chromochłonny, pierwotny hiperaldosteronizm, hiperkortyzolemia w przebiegu zespołu Cushinga, rzadko również wrodzone bloki steroidogenezy. Nadciśnienie tętnicze w tych zespołach chorobowych ma często charakter napadowy, jest oporne na klasyczne leczenie farmakologiczne, a obraz kliniczny jest typowy dla danej endokrynopatii. Nadciśnienie tętnicze towarzyszy też zaburzeniom czynności tarczycy (zarówno nad-, jak i niedoczynności tego gruczołu), akromegalii oraz nadczynności przytarczyc. Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego wtórnego i wdrożenie leczenia przyczynowego daje szansę pełnego i trwałego wyleczenia.
Kolejnym tematem sympozjum jest pierwotna nadczynność przytarczyc, najczęstsza obok nowotworów przyczyna hiperkalcemii w Polsce. Wczesne rozpoznanie i leczenie operacyjne gruczolaka przytarczyc daje pełne wyleczenie i zapobiega powikłaniom kostnym i nerkowym. Jeśli trzeba poprzestać na leczeniu zachowawczym pierwotnej nadczynności przytarczyc, warunkiem powodzenia jest monitorowanie stanu hormonalnego i biochemicznego oraz stanu klinicznego w warunkach ambulatoryjnych.
Na mulidyscyplinarne postępowanie w endokrynopatii składa się wczesne rozpoznanie wstępne, pełna diagnostyka i leczenie przyczynowe w ośrodku endokrynologicznym, a następnie przewlekłe leczenie podtrzymujące, okresowa ocena i badania kontrolne.