Program edukacyjny: hipertensjologia
Hipotensyjne działanie statyn
Haralampos J. Milionis, MD
Evagelos N. Liberopoulos, MD
Moses S. Elisaf, MD
Dimitri P. Mikhailidis, MD, FFPM, FRCP, FRCPath
W SKRÓCIE
Nadciśnienie tętnicze i hiperlipidemia, silne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, często występują wspólnie, w leczeniu należy więc uwzględnić leki korzystnie wpływające na obie te nieprawidłowości. Statyny, podstawa leczenia hipolipemizującego, mają istotny udział w prewencji pierwotnej i wtórnej chorób sercowo-naczyniowych. Obserwowane korzyści mogą wynikać nie tylko z ich wpływu hipolipemizującego, ale także z innych właściwości. Z badań klinicznych i doświadczalnych wynika, że statyny mają wpływ na wysokość ciśnienia tętniczego. Mechanizmy odpowiedzialne za to hipotensyjne działanie wydają się w dużym stopniu niezależne od ich działania hipolipemizującego. Wpływ hipotensyjny statyn jest wprawdzie niewielki, ale może być istotny klinicznie. Najważniejsze duże badania potwierdzają, że statyny zmniejszają ryzyko sercowo-naczyniowe u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, mogą więc znaleźć zastosowanie w leczeniu nadciśnienia tętniczego u chorych z dyslipidemią, a nawet z prawidłowym stężeniem cholesterolu. Potrzebne są długotrwałe i szeroko zakrojone badania kliniczne, żeby ustalić, czy hipotensyjny wpływ statyn w sposób istotny klinicznie przekłada się na zmniejszenie częstości powikłań
Wprowadzenie
Wiele obserwacji potwierdza częste współistnienie kilku czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Ich łączny wpływ znacznie przekracza sumę wpływów każdego z nich pojedynczo. Pierwotnemu nadciśnieniu tętniczemu często towarzyszy wiele innych zaburzeń metabolicznych, jak insulinooporność i dyslipidemia aterogenna. U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym rzeczywiście często stwierdza się zaburzenia gospodarki lipidowej, a w związku z dużym rozpowszechnieniem w populacji ogólnej obu tych stanów, nie należy uważać ich współwystępowania za przypadkowe.
Właściwa kontrola ciśnienia tętniczego i osiągnięcie docelowych stężeń lipidów skutecznie zmniejszają ryzyko sercowo-naczyniowe. Doświadczenie kliniczne pokazuje jednak, że intensywność działań prewencyjnych jest u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym niewystarczająca, a stężenia cholesterolu LDL zwykle nie udaje się obniżyć zgodnie z zaleceniami.1 Statyny (inhibitory reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-koenzymu A) są podstawowymi lekami hipolipemizującymi. Skutecznie obniżają stężenie cholesterolu frakcji LDL oraz znamiennie zmniejszają liczbę powikłań i zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Uważa się, że korzyści wynikają nie tylko z wpływu hipolipemizującego statyn, ale z innych pożądanych ich oddziaływań (w tym obniżania ciśnienia tętniczego), które określa się wspólnym mianem działań plejotropowych.2