W SKRÓCIE

Borelioza z Lyme jest w USA najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze. W artykule szczegółowo przedstawiono czynniki ryzyka, obraz kliniczny, leczenie i profilaktykę choroby. Informacje na ten temat zdobyto, przeszukując bazy danych PubMed i MEDLINE. Uwzględniono artykuły opublikowane między 31 sierpnia 1997 r. a 1 września 2007 r. Co roku dochodzi do około 20 tys. nowych zachorowań. Największe ryzyko zachorowania odnotowano u mieszkańców północno-wschodniego wybrzeża Ameryki, północno-zachodniej Kalifornii i regionu Wielkich Jezior. W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się też dzieci i osoby przebywające długo na świeżym powietrzu na obszarach zadrzewionych. Choroba jest przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes (Ixodes scapularis i Ixodes pacificus). Do zakażenia człowieka przez bakterię wywołującą boreliozę, tj. Borrelia burgdorferi, dochodzi zwykle dopiero po 36 h żywienia się kleszcza krwią. Choroba przebiega w trzech etapach, a każdy ma odmienną charakterystykę. We wczesnym stadium infekcja jest zlokalizowana, pojawia się rumień wędrujący, gorączka, ogólnie złe samopoczucie, zmęczenie, ból głowy, bóle mięśni i stawów. We wczesnej fazie rozsianej, która następuje po kilku dniach lub tygodniach, pojawiają się objawy ze strony układu nerwowego, mięśniowo-szkieletowego i sercowo-naczyniowego, a także liczne zmiany o typie rumienia wędrującego. W fazie późnej dominują nawracające obrzęki i bóle stawów, najczęściej kolanowych. Mogą się pojawić objawy neurologiczne: neuropatia lub encefalopatia. Rozpoznanie ustala się najczęściej na podstawie objawów. W leczeniu stosuje się doksycyklinę albo amoksycylinę; zamiennie można podawać aksetyl cefuroksymu lub erytromycynę. W postaciach późnych lub bardzo nasilonych konieczne jest stosowanie dożylne ceftriaksonu lub penicyliny G. W profilaktyce u wybranych osób można stosować doksycyklinę w pojedynczej dawce 200 mg doustnie. Aby zmniejszyć ryzyko, należy uświadomić pacjentom możliwość stosowania metod zapobiegawczych.

Na początku XX wieku europejscy lekarze opisali chorobę przebiegającą z rumieniową, wędrującą wysypką nazywaną erythema migrans, która pojawiała się po ukąszeniu przez kleszcza. W latach 40. wykryto związek między tą wysypką a chorobą ogólnoustrojową. Następnie udało się ze zmian skórnych o charakterze rumienia wędrującego wyizolować spiralną bakterię (podobną do krętka bladego, odpowiedzialnego za rozwój kiły), dzięki czemu chorobę zaczęto skutecznie zwalczać penicyliną.

W połowie lat 70. pod opiekę lekarzy z Nowej Anglii trafiła grupa dzieci z okolic miasta Lyme, u których obserwowano niezwykłą wysypkę i cechy zapalenia stawów. Objawy kliniczne i dane demograficzne, a konkretnie pochodzenie z tego samego obszaru,...