W skrócie

Terapia oparta na glukagonopodobnym peptydzie 1 (GLP-1 – glucagon-like peptide-1) to nowoczesna metoda leczenia cukrzycy typu 2 wykorzystująca analogi GLP-1 lub inhibitory peptydazy dipeptydylowej IV. W cukrzycy typu 2 obie metody leczenia prowadzą do redukcji odsetka hemoglobiny A_1c o 0,6-1,1% z wartości wyjściowych wynoszących 7,7-8,5%. Są skuteczne zarówno w monoterapii, jak i w skojarzeniu z metforminą lub tiazolidinedionami. Charakteryzują się dobrą tolerancją oraz niskim ryzykiem hipoglikemii.

Wprowadzenie

Efekt inkretynowy to większa sekrecja insuliny po doustnym podaniu glukozy w porównaniu z wydzielaniem insuliny po podaniu glukozy dożylnie. Działanie to przypisuje się stymulowanemu glukozą wzrostowi wydzielania insuliny, nasilanemu przez hormony jelitowe uwalniane po doustnym jej podaniu.¹ Dwa najważniejsze hormony inkretynowe to zależny od glukozy polipeptyd insulinotropowy (GIP – glucose-dependent insulinotropic polypeptide) i glukagonopodobny peptyd 1. Są one uwalniane po doustnym podaniu glukozy i nasilają wydzielanie insuliny w sposób zależny od glikemii.¹ Glukagonopodobny peptyd 1 jest produkowany przez jelitowe komórki L i uwalniany do krwi podczas trawienia posiłku. Stymuluje wydzielanie insuliny w sposób zależny od glikemii. W cukrzycy typu 2 mechanizm ten jest utrzymany.¹ Hormon wykazuje także inne działania, np. hamuje wydzielanie glukagonu,² zwalnia opróżnianie żołądka³ oraz powoduje uczucie sytości.⁴ W badaniach prowadzonych na gryzoniach stwierdzono ponadto, że glukagonopodobny peptyd 1 może zwiększać masę komórek β, stymulując ich neogenezę i proliferację oraz hamując ich apoptozę.⁵ W leczeniu cukrzycy typu 2 wszystkie te działania są korzystne, dlatego trwają nad tym hormonem badania mające na celu opracowanie nowej terapii.⁶ W przeciwieństwie do glukagonopodobnego peptydu 1 inny ważny hormon inkretynowy – zależny od glukozy polipeptyd insulinotropowy – słabo stymuluje wydzielanie insuliny w cukrzycy typu 2, a ponadto raczej pobudza, niż hamuje, wydzielanie glukagonu. Zatem z uwagi na ograniczone znaczenie w leczeniu cukrzycy nie stanowi on przedmiotu tak intensywnych badań.⁷

GLP-1 w leczeniu cukrzycy typu 2

Początkowe dane wskazujące, że glukagonopodobny peptyd 1 może być skutecznym lekiem przeciwcukrzycowym, przedstawiono we wczesnych latach 90. XX w. Wykazano wtedy, że dożylne podanie tego hormonu zmniejsza związane ze spożywaniem posiłku zapotrzeb...

Analogi GLP-1 jako strategia leczenia cukrzycy

Receptory dla glukagonopodobnego peptydu 1 to sprzężone z białkiem G receptory o siedmiu domenach przezbłonowych. Ich aktywacja prowadzi do powstawania cyklicznego AMP i aktywacji kinazy białkowej A oraz innych szlaków sygnałowych.1 Analogi GLP-1 ...