Program edukacyjny: hipertensjologia

Program edukacyjny koordynowany przez prof. dr. hab. med. Jerzego Głuszka, Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych, Poznań

Zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu, nadciśnienie tętnicze i leki promujące stan czuwania

Dan Carl, MD

Domenic A. Sica, MD

Section of Clinical Pharmacology and Hypertension, Division of Nephrology, Box 980160, MCV Station, Virginia Commonwealth University, Richmond, USA

Obstructive Sleep Apnea, Hypertension, and Wakefulness-promoting Agents Current Hypertension Reports 2007, 9:329-331

Tłum. lek. med. Michał Kuzemczak

Adres do korespondecji: Domenic A. Sica, MD, Section of Clinical Pharmacology and Hypertension, Division of Nephrology, Box 980160, MCV Station, Virginia Commonwealth University, Richmond, VA 23298-0160, USA. E-mail: dsica @ mcvh-vcu.edu

Wprowadzenie

Najważniejszym czynnikiem ryzyka predestynującym do zespołu obturacyjnego bezdechu podczas snu (obstructive sleep apnea) jest otyłość. Na obturacyjny bezdech podczas snu cierpi ponad 15 mln Amerykanów,1 ok. 24% mężczyzn i 9% kobiet w średnim wieku.2 Zespół ten występuje u 40% osób otyłych,3 co jest szczególnie niepokojące, zważywszy na nasilający się problem otyłości. Istnieje złożony związek między otyłością, zaburzonym wzorcem snu oraz nadciśnieniem tętniczym.

Bezdech podczas snu, otyłość i nadciśnienie tętnicze

Związek między otyłością a nadciśnieniem tętniczym jest jednoznaczny i charakteryzuje się liniową zależnością między wskaźnikiem masy ciała (BMI) i wysokością ciśnienia tętniczego.4,5 Co więcej, ze względu na częste współwystępowanie otyłości i obturacyjnego bezdechu podczas snu można przypuszczać, że zespół bezdechu może prowadzić do nadciśnienia tętniczego związanego z otyłością.6 Badania na dużych populacjach pacjentów potwierdziły związek między zespołem bezdechu podczas snu i nadciśnieniem. W Wisconsin Sleep Cohort Study wykazano wyższe wartości średniego ciśnienia tętniczego w dzień i w nocy u pacjentów z więcej niż 5 epizodami bezdechów na godzinę niż u pacjentów chrapiących i z mniej niż 5 takimi epizodami na godzinę.7 Co więcej, oprócz związku między częstością występowania epizodów bezdechu a ciśnieniem tętniczym, istnieje silna zależność liniowa między procentowym udziałem snu z saturacją mniejszą niż 90% a wysokością ciśnienia.8

Za rozwój nadciśnienia tętniczego w zespole bezdechu podczas snu odpowiada wiele czynników; jeden z nich to zwiększenie aktywności układu współczulnego w nocy i w ciągu dnia.9,10 Dodatkowo w nadciśnieniu wywołanym otyłością z wielu powodów dochodzi do retencji sodu.11 Zwiększona retencja sodu jest wywołana aktywacją układu renina-angiotensyna i układu współczulnego oraz podwyższeniem stężenia leptyny.12 Hiperleptynemia może być ogniwem łączącym bezdech senny i nadciśnienie tętnicze, ponieważ leptyna zwiększa aktywność współczulną i tym samym ciśnienie tętnicze.13,14 Pacjenci z bezdechem sennym mają wyższe stężenia leptyny niż otyli bez bezdechu sennego.15 Zwiększony stres oksydacyjny i dysfunkcja śródbłonka naczyniowego także wikłają przebieg otyłości oraz nadciśnienia związanego z bezdechem podczas snu. U pacjentów z otyłością dysfunkcja śródbłonka naczyniowego może upośledzać zdolność do wazodylatacji na skutek zwiększonej produkcji endoteliny i zmniejszonego wytwarzania tlenku azotu (NO).16 Warto zauważyć, że zmniejszona produkcja NO w bezdechu podczas snu może zostać odwrócona dzięki przewlekłej terapii aparatem CPAP (continuous positive airway pressure), wytwarzającym stałe dodatnie ciśnienie powietrza w drogach oddechowych.17

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Bezdech podczas snu, otyłość i nadciśnienie tętnicze

Związek między otyłością a nadciśnieniem tętniczym jest jednoznaczny i charakteryzuje się liniową zależnością między wskaźnikiem masy ciała (BMI) i wysokością ciśnienia tętniczego.4,5 Co więcej, [...]

Leczenie

Terapia bezdechu podczas snu obejmuje metody nieinwazyjne, takie jak CPAP, oraz leczenie chirurgiczne i farmakologiczne. Wstępne zalecenia dla wszystkich pacjentów powinny obejmować [...]

Podsumowanie

W jaki sposób lekarz powinien interpretować wyniki pomiarów ciśnienia tętniczego u pacjenta leczonego modafinilem? Przede wszystkim należy określić dawkę oraz czas jej podania. [...]

Do góry