Program edukacyjny: reumatologia

Nie tylko wapń i witamina D: znaczenie innych składników odżywczych w osteoporozie

Beth Kitchin, MS, RD

Sarah L. Morgan, MD, MS, RD, CCD

School of Health Professions and UAB Osteoporosis Prevention and Treatment Clinic, The University of Alabama at Birmingham, USA

Not Just Calcium and Vitamin D: Other Nutritional Considerations in Osteoporosis Current Rheumatology Reports 2007, 9:85-92

Tłum. dr n. med. Iwona Jastrzębska

Adres do korespondencji: Beth Kitchin, MS, RD, School of Health Professions and UAB Osteoporosis Prevention and Treatment Clinic, The University of Alabama at Birmingham, 354 LRC, 1714 9th Avenue South, Birmingham, AL 35294-1270, USA. E-mail: bkitchin@uab.edu

W skrócie

Podstawą żywienia w profilaktyce i leczeniu osteoporozy są wapń i witamina D. Rozpoznając i lecząc osteoporozę czy osteopenię, należy jednak pamiętać również o chorobach, które wpływają na stan odżywienia, a także o innych składnikach odżywczych. Najnowsze badania potwierdzają, że wczesne rozpoznanie i leczenie jadłowstrętu psychicznego zapobiega ubytkowi masy kostnej i wzrostowi ryzyka złamania towarzyszącym tej chorobie. Kluczowe znaczenie dla ustabilizowania masy kostnej u chorych na jadłowstręt psychiczny ma przywrócenie właściwej masy ciała. Obok wapnia i witaminy D duże znaczenie mają takie składniki odżywcze, jak witamina B12 i witamina K, które – zwiększając gęstość mineralną i wpływając korzystnie na mikroarchitekturę kości – mogą zmniejszyć ryzyko złamania. Dieta bogata w owoce i warzywa dostarcza składników istotnych dla prawidłowego stanu kośćca, np. magnezu, a także przesuwa równowagę kwasowo-zasadową w kierunku zasadowym, przez co ogranicza wydalanie wapnia i zwiększa gęstość mineralną kości.

Wprowadzenie

Osteoporoza jest chorobą o wieloczynnikowym podłożu, a właściwe postępowanie terapeutyczne wymaga rozpoznania innych schorzeń, które – upośledzając stan odżywienia – przyczyniają się do zmniejszenia gęstości mineralnej kości (BMD). Zaburzenia odżywiania mają charakter psychogenny, ale ich objawem są nieprawidłowe zachowania żywieniowe, które zmieniają szlaki metaboliczne, gospodarkę hormonalną i masę ciała, prowadząc do spadku gęstości mineralnej kości i wzrostu ryzyka złamania. Wczesne rozpoznanie i leczenie psychogennych zaburzeń odżywiania, a zwłaszcza jadłowstrętu psychicznego, ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu ubytkowi masy kostnej, który zwiększa ryzyko złamania, często już u młodych osób.

Leczenie osteoporozy powinno uwzględniać również stan odżywienia chorego i jego nawyki żywieniowe. Podstawą leczenia żywieniowego, które pozwala utrzymać prawidłowy stan kości, są wapń i witamina D, należałoby jednak zwrócić uwagę również na właściwą podaż witaminy B12 i witaminy K oraz składników odżywczych zawartych w owocach i warzywach: potasu, magnezu i witaminy C. W artykule przedstawiono wyniki najnowszych badań nad tymi zagadnieniami oraz zalecenia terapeutyczne.

Zaburzenia odżywiania a osteoporoza

Zaburzenia odżywiania u nastolatków mogą uniemożliwić uzyskanie szczytowej masy kostnej, która w dużej mierze osiągana jest właśnie w okresie dojrzewania. Mała gęstość mineralna kości nie jest typowym objawem w przypadku żarłoczności psychicznej (...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Witamina B12 i homocysteina

Witamina B12 prawdopodobnie nasila proliferację komórek kościotwórczych; być może w wyniku zwiększenia aktywności fosfatazy zasadowej.17 Niedobory witaminy B12 i kwasu foliowego mogą prowadzić do wzrostu [...]

Witamina K

<<<|Tabela 2>>> <<<|Tabela 3>>>

Sposób odżywiania się

Dieta bogata w owoce i warzywa korzystnie wpływa na ciśnienie tętnicze krwi i profil lipidowy, przypuszczalnie zmniejszając ryzyko chorób serca i udaru mózgu.29,30 Przesuwając równowagę [...]

Podsumowanie

Wprawdzie modyfikacja sposobu odżywiania tylko w niewielkim stopniu wpływa na zdrowie kości, ale wiąże się z niewielkim ryzykiem i może zapobiegać chorobom przewlekłym. Dieta [...]

Do góry