W SKRÓCIE

U osób w wieku podeszłym duża depresja jest czynnikiem pogarszającym stan zdrowia, często nierozpoznawanym i nieleczonym. Nawet agresywnie leczona depresja może mieć ciężki przebieg. Jest coraz więcej dowodów na to, że depresja wieku podeszłego ma cięższy przebieg niż u osób młodych ze względu na współwystępujące choroby somatyczne i psychiatryczne. Dostępne dane potwierdzają skuteczność różnych form terapii, takich jak leczenie farmakologiczne, elektrowstrząsy i psychoterapia. Dalsze badania powinny być poświęcone dokładniejszej diagnostyce i leczeniu choroby, wiążącej się z ryzykiem niepomyślnych postaci zejściowych, takich jak próby samobójcze i otępienie.

Zaburzenia depresyjne należą do grupy chorób heterogenicznych. Współczesne konceptualizacje depresji określają ją jako zespół biopsychospołeczny, a dziś przekładanie podstawowych odkryć naukowych na zastosowania kliniczne opiera się na klasyfikacji DSM IV. Ten system klasyfikacji historycznie oparty na fenomenologii chorób depresyjnych u osób w młodym i średnim wieku nie przekłada się na zespoły depresyjne u osób w wieku podeszłym. W badaniach nad depresją u osób starszych próbuje się zrozumieć powiązania między czynnikami genetycznymi, wpływem środowiska na ekspresję genów, związkami między neurofizjologią a specyficznymi objawami psychiatrycznymi i kontekstem socjalnym i kulturowym.^1,2 W artykule opisano ciężki przebieg depresji u osób w podeszłym wieku, różnice między depresją wieku średniego a podeszłego, czynniki wpływające na jej przebieg u schyłku życia i metody leczenia o naukowo dowiedzionej skuteczności.

Na podstawie danych z Cache County Study w Stanach Zjednoczonych częstość występowania dużej depresji u osób powyżej 65 r.ż. wynosi 2,7% u mężczyzn i 4,4% u kobiet.³ W badaniu The Health and Retirement Study z 1996 r. wykazano, że częstość występowania depresji w Stanach Zjednoczonych wynosi 4% bez względu na płeć.⁴ Na podstawie danych z badań środowiskowych wiadomo, że najważniejszymi czynnikami ryzyka depresji u osób w wieku podeszłym są żałoba, zaburzenia snu, niesprawność ruchowa, depresja w wywiadzie i płeć żeńska.⁵ Depresja u osób w wieku podeszłym znacznie obciąża opiekunów, chory wymaga stałej domowej opieki pielęgniarskiej, częstych wizyt lekarskich, poza tym zwiększa niesprawność.⁶ Mimo tak poważnych następstw tylko połowa chorych poddawana jest leczeniu. Ocenia się, że niespełna 10% tych pacjentów jest leczona.⁷ Od niedawna coraz większą uwagę zwraca się na przebieg i następstwa depresji u osób w wieku podeszłym, co być może zwiększy liczbę leczonych chorych.