W SKRÓCIE

Moda na opaloną skórę skutkuje coraz częstszym występowaniem schorzeń zależnych od promieniowania słonecznego. Wiele mówi się o problemie raków skóry powstających w wyniku działania promieniowania ultrafioletowego, nie mniej ważna jednak wydaje się znajomość zależnych od światła schorzeń nienowotworowych, które w sposób istotny mogą upośledzać zdrowie i wpływać na jakość życia pacjentów.

Słońce jest największym naturalnym źródłem energii, światła i ciepła. Promieniowanie docierające do powierzchni Ziemi jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długości od 290-4000 nm. Zawiera w swoim spektrum promieniowanie podczerwone, światło widzialne i promieniowanie ultrafioletowe. Każdy z tych rodzajów promieniowania wywiera różny wpływ na organizm człowieka. Promieniowanie podczerwone (>700 nm) odpowiedzialne jest za odczuwanie ciepła. Światło widzialne (400-700 nm) jest wycinkiem promieniowania słonecznego, na które reaguje siatkówka oka w procesie widzenia. Promieniowanie ultrafioletowe (290-400 nm) wywołuje różne skutki biologiczne, zależnie od długości fali. Do niedawna za zjawiska fotobiologiczne zachodzące w skórze było odpowiedzialne naturalne promieniowanie słoneczne. Dziś powszechnie dostępne urządzenia emitujące ultrafiolet, wykorzystywane są zarówno do celów leczniczych (fototerapia, fotochemoterapia), jak i kosmetycznych (solaria), przez co niekorzystne efekty działania promieniowania UV na skórę obserwujemy coraz częściej.

Właściwości promieniowania UV

Promieniowanie ultrafioletowe dzieli się na trzy główne zakresy: UVC, UVB i UVA. Promieniowanie UVC ma najkrótszą długość fali (do 290 nm) i najwyższą energię. W warunkach naturalnych nie dociera do powierzchni Ziemi, gdyż prawie w całości jest pochłaniane przez warstwę ozonową atmosfery. Ze względu na jego silne właściwości bakteriobójcze (działa m.in. na maczugowce błonicy, prątki gruźlicy, pałeczki okrężnicy, pałeczki duru brzusznego i gronkowce) wykorzystywane jest w celu odkażania. Niekorzystne reakcje związane z działaniem tego promieniowania są najczęściej wynikiem przypadkowego lub zawodowego kontaktu z lampami bakteriobójczymi. Obserwujemy wówczas bardzo duży rumień, a nawet ciężkie poparzenia skóry. Możliwe jest także uszkodzenie rogówki.^1,2

Promieniowanie UVB i UVA, docierające do powierzchni Ziemi, odpowiedzialne jest w większości za wszystkie niekorzystne zjawiska związanych z działaniem promieniowania ultrafioletowego. Najważniejsze cechy promieniowania UVA i UVB przedstawiono w tabeli 1.