Program edukacyjny: gastroenterologia

Program koordynowany przez prof. dr hab. med. Mirosława Jarosza, Klinika Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa

Statyny a aktywność transaminaz

prof. dr hab. med. Mirosław Jarosz

Klinika Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie

Medycyna po Dyplomie 2007;16/8:95-96

48 -letni pacjent z otyłością i hipercholesterolemią oraz chorobą niedokrwienną serca zgłosił się na konsultację w celu leczenia otyłości i hipercholesterolemii. Dwa lata wcześniej rozpoznano u niego otyłość (BMI 31 kg/m 2 ) oraz hipercholesterolemię (328 mg/dl) z LDL 196 mg/dl, a także stłuszczenie wątroby (w badaniu USG) z towarzyszącym niewielkim wzrostem transaminaz AspAT (71 j./l) i ALAT (64 j./l).

Zalecono dietę hipolipemiczną, niskokaloryczną (1500 kcal), zwiększenie aktywności fizycznej, a także przyjmowanie fenofibratu. Odstąpiono wówczas od stosowania statyn z powodu podwyższonych wartości transaminaz. W trakcie leczenia fenofibratem wystąpiły ból i wzdęcie brzucha, które były przyczyną odstawienia leku. Chory schudł 5 kg w ciągu 2 miesięcy. Nastąpiła niewielka poprawa lipidogramu: stężenie cholesterolu 289 mg/dl, LDL 172 mg/dl. Aktywność transaminaz uległa normalizacji.

Kolejny lekarz podjął próbę leczenia hipercholesterolemii statynami (atorwastatyna w dawce 10 mg/24h). Po miesiącu terapii stężenie cholesterolu wynosiło 205 mg/dl, LDL 122 mg/dl, stwierdzono około 2,5-krotny wzrost aktywności transaminaz (ALAT do 86 j./l, AspAT 108 j./l). Stężenie bilirubiny i aktywność fosfatazy alkalicznej były prawidłowe. Lekarz prowadzący zalecił odstawienie leku na 2 miesiące i ponownie zastosował go po normalizacji transaminaz. Po 4 miesiącach leczenia stwierdzono utrzymującą się poprawę lipidogramu (stężenie cholesterolu 208 mg/dl, LDL 118 mg/dl) oraz ponowny wzrost aktywności transaminaz (mniejszy niż poprzednio: ALAT 84 j./l, AspAT 75 j./l). Lekarz zalecił odstawienie statyn, a w zamian przyjmowanie fenobarbitalu. Chory po 3 tygodniach sam odstawił lek z powodu działań niepożądanych (ból i wzdęcie brzucha) i nie zgłaszał się do lekarza przez około 12 miesięcy.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Pytania

1. Czy stwierdzony wzrost transaminaz w przebiegu stłuszczenia wątroby jest przeciwwskazaniem do zastosowania statyny?

Odpowiedzi

Ad. 1. Wzrost aktywności transaminaz nieprzekraczający 3-krotnie górnej granicy normy, bez innych odchyleń w badaniach biochemicznych (bilirubina, fosfataza alkaliczna) wskazujących na uszkodzenie wątroby nie jest [...]

Komentarz

Zaburzenia lipidowe, a zwłaszcza zwiększone stężenie LDL (>115 mg/dl; 3,0 mmol/l), są ważnym czynnikiem ryzyka miażdżycy, udaru mózgu i zawału serca.1 Są one bardzo często [...]

Do góry