Program edukacyjny: choroby płuc
Ciężkie zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
dr n. med. Wojciech Barg1,2
dr n. med. Andrzej Obojski1
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest poważnym problemem medycznym i społecznym. Według danych WHO na umiarkowaną lub ciężką postać przewlekłej obturacyjnej choroby płuc choruje około 80 mln ludzi; w 2005 r. zmarło na nią ponad 3 mln, a w ciągu najbliższych 10 lat prognozowany jest dalszy, ponad 30% wzrost śmiertelności.1 Szacuje się, że w Polsce na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc choruje ponad 20% populacji powyżej 40 r.ż.2 Bezpośrednie koszty jej leczenia pochłaniały w 15 krajach „starej” Unii Europejskiej 38,6 mld euro rocznie, co stanowi około 3% budżetu opieki zdrowotnej.3 W 1990 r. przewlekła obturacyjna choroba płuc była dwunastym co do częstości powodem przedwczesnej śmierci i inwalidztwa (DALY – disability-adjusted life year), ale ocenia się, że w ciągu 15 lat przesunie się na piąte miejsce.4
Powtarzającym się zjawiskiem w naturalnym przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc są zaostrzenia definiowane jako pogorszenie wentylacji i wymiany gazowej powodujące nasilenie objawów oddechowych: duszności, kaszlu i gorszej tolerancji wysiłku. Są one jednymi z najistotniejszych czynników pogarszających przebieg choroby.5 Zaostrzenia powodują także istotny wzrost kosztów spowodowany zarówno koniecznością leczenia samych zaostrzeń, jak i wzrostem nakładów bezpośrednich i pośrednich wymaganych przy leczeniu choroby o cięższym przebiegu. W badaniu obejmującym 212 chorych leczenie osób z łagodną postacią choroby, stanowiących 83% badanych, pochłonęło 29% środków, podczas gdy leczenie 4% chorych na ciężką postać przewlekłej obturacyjnej choroby płuc – 30% kosztów.6 Również koszt leczenia szpitalnego, średnio wynoszący w Polsce 2374,9±1040,7 zł, jest uzależniony od ciężkości choroby i waha się od 1690,8±581,8 zł dla zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc w stadium łagodnym do 2961,4±1345,9 zł dla zaostrzenia w stadium ciężkim.7 Jest więc oczywiste, że rozpoznawanie, leczenie i zapobieganie kolejnym zaostrzeniom, szczególnie ciężkim i wymagającym hospitalizacji, jest jednym z podstawowych celów leczenia tej choroby.
Ocena ciężkości zaostrzenia i kwalifikacja do leczenia szpitalnego
Postępowanie w zaostrzeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc zależy od odpowiedzi na trzy podstawowe pytania: czy stanowi ono zagrożenie życia, czy chory wymaga hospitalizacji oraz jaka jest przyczyna zaostrzenia. Jeżeli zaostrzenie choroby po...
Leczenie ciężkiego zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
Tlenoterapia bierna
Jest podstawą leczenia zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc w szpitalu. Poprawa wysycenia hemoglobiny tlenem (SaO2) zmniejsza tkankowy dług tlenowy i kwasicę, powoduje też zmniejszenie oporu naczyniowego w łożysku płucnym, a w konsekw...
