Program edukacyjny: diabetologia

Artykuł N. Abate i M. Chandalii podejmuje bardzo istotny problem leczenia zespołu metabolicznego. Jak wiadomo zespół metaboliczny stanowi konstelację czynników ryzyka miażdżycy, a więc naczyniowych powikłań, obejmujących m.in. aterogenną dyslipidemię. Wszyscy są zgodni, że leczenie tego zespołu to przede wszystkim postępowanie niefarmakologiczne: zmiana stylu życia, normalizacja masy ciała przy pomocy odpowiedniej diety, zwiększenie aktywności fizycznej. Terapia taka jest z różnych względów trudna i nie zawsze skutkuje normalizacją zaburzeń lipidowych. Statyny zyskały uznanie jako leki najlepiej normalizujące zaburzenia lipidowe i zapobiegające ciężkim powikłaniom naczyniowym, jednak ze względu na ryzyko działań niepożądanych, nadal istnieją kontrowersje, czy wszyscy chorzy z zespołem metabolicznym powinni być leczeni statynami. Praca stanowi przegląd najnowszych badań dotyczących czynników obniżających poziom lipidów i będzie pomocna w codziennej praktyce przy podejmowaniu decyzji o sposobie leczenia dyslipidemii. O komentarz do tego artykułu poprosiłam wybitnego znawcę problemu, dr hab. n. med. Wiesława J. Zarzyckiego z Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych AM w Białymstoku. Program koordynowany przez prof. dr hab. med. Idę Kinalską, Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Białystok

Czy wszystkim pacjentom z zespołem metabolicznym należy podawać statyny?

Nicola Abate, MD, Manisha Chandalia, MD

Department of Internal Medicine, Center for Human Nutrition, Division of Endocrinology and Metabolism, UT Southwestern Medical Center at Dallas, Dallas, USA

Should All Patients with Metabolic Syndrome Be Treated with Statins? Current Diabetes Reports 2006,6:72-76

Adres do korespondencji: Nicola Abate, MD Department of Internal Medicine, Center for Human Nutrition, Division of Endocrinology and Metabolism, UT Southwestern Medical Center at Dallas, 6011 Harry Hines Boulevard, Dallas, TX 75390-9169, USA. E-mail: Nicola.abate@utsouthwestern.edu

W SKRÓCIE

Na zespół metaboliczny składają się takie czynnika ryzyka sercowo-naczyniowego jak miażdżycogenna dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, otyłość trzewna i nietolerancja glukozy.

Wytyczne Current National Cholesterol Education Program (NCEP) dotyczące zwalczania tych zagrożeń koncentrują się na terapeutycznych zmianach stylu życia. Ostatnie wydanie NCEP Adult Treatment Panel III zaleca zależnie od stopnia ryzyka farmakologiczne leczenie dyslipidemii, nadciśnienia tętniczego i hiperglikemii w celu zapobiegania powikłaniom sercowo-naczyniowym. Przedstawiamy przegląd wyników badań klinicznych uzasadniających stosowanie statyn u chorych z zespołem metabolicznym.

Informacje ogólne

Na zespół metaboliczny składają się takie czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego jak miażdżycorodna dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, otyłość trzewna i nietolerancja glukozy. Ze względu na wzrost w populacji USA odsetka osób z zespołem metabolicznym, a więc i wzrost ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych, definicja operacyjna National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel (NCEP ATP III) ma zwracać uwagę lekarzy na konieczność identyfikacji pacjentów z zespołem metabolicznym.1 Kryterium rozpoznania zespołu metabolicznego według NCEP ATP III są dowolne trzy z pięciu zaburzeń: otyłość trzewna (zwiększony obwód w pasie), zwiększone stężenie triglicerydów w osoczu, małe stężenie HDL w surowicy, podwyższone ciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie glukozy w surowicy.

Zalecenia NCEP dotyczące swoistego postępowania w zespole metabolicznym ogniskują się na terapeutycznych zmianach stylu życia.2 Trudności z ich wprowadzaniem oraz wyniki ostatnich randomizowanych badań klinicznych nad statynami przekonują jednak, że w celu zmniejszenia ryzyka choroby wieńcowej wszyscy chorzy z zespołem metabolicznym powinni być leczeni którąś ze statyn. Warto zauważyć, że NCEP ATP III zaleca utrzymywanie docelowego stężenia cholesterolu LDL poniżej 100 mg/dl oraz wczesne leczenie nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii i hiperglikemii w zespole metabolicznym.2 Rozważając farmakologiczną ingerencję w gospodarkę lipidową u pacjentów z zespołem metabolicznym należy zadać sobie pytanie po pierwsze, co jest istotą zaburzeń stężenia lipoprotein w zespole metabolicznym, a po drugie jakie są wiarygodne doniesienia z badań klinicznych uzasadniające zastosowanie statyn w tym zespole. Omawiamy dwa ważne aspekty rozważań nad zasadnością podawania statyn pacjentom z zespołem metabolicznym.

Zespół metaboliczny a atrogenna dyslipidemia

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dane z badań klinicznych potwierdzające zasadność stosowania statyn w zespole metabolicznym

Statyny obniżają stężenie wszystkich lipoprotein zawierających apo-B, w tym VLDL, lipoprotein o średniej gęstości i LDL. Próby kliniczne z udziałem różnych kategorii pacjentów wykazały zmniejszenie [...]

Rola innych grup leków w obniżaniu stężenia lipidów

W analizie cech charakterystycznych i patogenezy miażdzycorodnej dyslipidemii w zespole metabolicznym pojawia się pytanie, czy leczenie nie powinno się raczej skupiać bezpośrednio na zmniejszeniu [...]

Wnioski

Z dotychczas zgromadzonej dokumentacji naukowej wynika, że zespół metaboliczny zwiększa ryzyko choroby wieńcowej. Dodatkowo potęguje je cukrzyca typu 2. U wszystkich chorych z zespołem [...]

Do góry