Kliniczno-społeczne aspekty zakażeń wieku podeszłego
prof. dr hab. Danuta Prokopowicz, lek. med. Magdalena M. Dąbrowska
W SKRÓCIE
Po przeczytaniu tego artykułu czytelnik powinien:
1. znać najczęstsze przyczyny zgonów osób starszych
2. znać naturalne zmiany odporności związane z procesem starzenia się
3. umieć zastosować w praktyce działania profilaktyczne zakażeń wieku podeszłego
Starzenie się jest naturalnym etapem rozwoju ontogenetycznego człowieka. Pierwsze objawy starości pojawiają się pomiędzy 35 a 45 rokiem życia. Według WHO starość dzieli się na trzy okresy: wiek podeszły (60-75 r.ż.), wiek starczy (75-90 r.ż.) oraz wiek sędziwy, tzw. długowieczność (powyżej 90 r.ż.). W medycynie za osobę w wieku podeszłym uznaje się osobę powyżej 65 roku życia. Osobnicza zmienność procesu starzenia wynika z nakładania się różnorodnych przyczyn należących do dwóch głównych grup: czynników indukujących (genotyp, metabolizm, czynniki psychologiczne) oraz czynników modyfikujących (środowisko życia, choroby, niekorzystne sytuacje społeczno-socjalne, styl życia). Starzenie się przebiega równolegle na trzech podstawowych płaszczyznach: biologicznej, psychologicznej i społecznej.
Okres starości można podzielić na 2 podokresy: starość wczesną (tzw. trzeci wiek) trwającą od 60 do 90 roku życia oraz starość późną (tzw. wiek sędziwy) – powyżej 90 roku życia.
Aktualna sytuacja demograficzna w Polsce i na świecie
Ogólnoświatowy wzrost liczby osób w wieku podeszłym nastąpił w XX wieku wraz z szybkim postępem cywilizacyjnym, a w konsekwencji poprawą opieki zdrowotnej i wydłużeniem przewidywalnej długości życia. Obecnie wzrost ten wynosi 2,4% na rok. Liczba osób w wieku podeszłym w 1950 r. wynosiła 200 mln, w 1975 r. – 350 mln, a w 2000 r., według szacunkowych danych ONZ przekroczyła 590 mln. Największe tempo starzenia się populacji odnotowują kraje wysoko rozwinięte (tab. 1). Wydłużenie ogólnoświatowej przewidywanej długości życia osób w 65 r.ż. o około 26%, czyli 17,7 lat, wynika z tendencji obniżania się liczby zgonów spowodowanych chorobami serca i udarami mózgu. Odrębny problem stanowi gwałtowny wzrost osób powyżej 90 r.ż., tzw. grupa osób długowiecznych. W 1990 r. stanowili oni aż 14% ogólnoświatowej populacji osób w wieku podeszłym, w tym 19% w krajach rozwiniętych i 11% w krajach rozwijających się.1
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego pod koniec 2004 r. liczba ludności Polski wynosiła 38 175 tys. osób, co plasuje nasz kraj na 9 miejscu w Europie oraz na 30 miejscu na świecie. Od 1999 r. obserwuje się w Polsce rzeczywisty ubytek ludno...
Powstaje pytanie o przyczyny korzystnego wydłużania się czasu życia części mieszkańców Ziemi żyjących w społeczeństwach dobrze zorganizowanych. Oprócz zmiany warunków bytowych jest to następstwem postępu medycyny, a przede wszystkim zmiany stylu ż...
