Kliniczno-społeczne aspekty zakażeń wieku podeszłego

prof. dr hab. Danuta Prokopowicz, lek. med. Magdalena M. Dąbrowska

Klinika Obserwacyjno-Zakaźna Akademii Medycznej, Białystok

Medycyna po Dyplomie 2007;16/3:96-101

Adres do korespondencji: prof. dr hab. Danuta Prokopowicz, Klinika Obserwacyjno-Zakaźna AM w Białymstoku, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. K. Dłuskiego, 15-540 Białystok, ul. Þurawia 14, tel./faks (085) 741 69 21

e-mail: doctors@amb.edu.pl

W SKRÓCIE

Po przeczytaniu tego artykułu czytelnik powinien:

1. znać najczęstsze przyczyny zgonów osób starszych

2. znać naturalne zmiany odporności związane z procesem starzenia się

3. umieć zastosować w praktyce działania profilaktyczne zakażeń wieku podeszłego

Starzenie się jest naturalnym etapem rozwoju ontogenetycznego człowieka. Pierwsze objawy starości pojawiają się pomiędzy 35 a 45 rokiem życia. Według WHO starość dzieli się na trzy okresy: wiek podeszły (60-75 r.ż.), wiek starczy (75-90 r.ż.) oraz wiek sędziwy, tzw. długowieczność (powyżej 90 r.ż.). W medycynie za osobę w wieku podeszłym uznaje się osobę powyżej 65 roku życia. Osobnicza zmienność procesu starzenia wynika z nakładania się różnorodnych przyczyn należących do dwóch głównych grup: czynników indukujących (genotyp, metabolizm, czynniki psychologiczne) oraz czynników modyfikujących (środowisko życia, choroby, niekorzystne sytuacje społeczno-socjalne, styl życia). Starzenie się przebiega równolegle na trzech podstawowych płaszczyznach: biologicznej, psychologicznej i społecznej.

Okres starości można podzielić na 2 podokresy: starość wczesną (tzw. trzeci wiek) trwającą od 60 do 90 roku życia oraz starość późną (tzw. wiek sędziwy) – powyżej 90 roku życia.

Aktualna sytuacja demograficzna w Polsce i na świecie

Ogólnoświatowy wzrost liczby osób w wieku podeszłym nastąpił w XX wieku wraz z szybkim postępem cywilizacyjnym, a w konsekwencji poprawą opieki zdrowotnej i wydłużeniem przewidywalnej długości życia. Obecnie wzrost ten wynosi 2,4% na rok. Liczba osób w wieku podeszłym w 1950 r. wynosiła 200 mln, w 1975 r. – 350 mln, a w 2000 r., według szacunkowych danych ONZ przekroczyła 590 mln. Największe tempo starzenia się populacji odnotowują kraje wysoko rozwinięte (tab. 1). Wydłużenie ogólnoświatowej przewidywanej długości życia osób w 65 r.ż. o około 26%, czyli 17,7 lat, wynika z tendencji obniżania się liczby zgonów spowodowanych chorobami serca i udarami mózgu. Odrębny problem stanowi gwałtowny wzrost osób powyżej 90 r.ż., tzw. grupa osób długowiecznych. W 1990 r. stanowili oni aż 14% ogólnoświatowej populacji osób w wieku podeszłym, w tym 19% w krajach rozwiniętych i 11% w krajach rozwijających się.1

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego pod koniec 2004 r. liczba ludności Polski wynosiła 38 175 tys. osób, co plasuje nasz kraj na 9 miejscu w Europie oraz na 30 miejscu na świecie. Od 1999 r. obserwuje się w Polsce rzeczywisty ubytek ludno...

Powstaje pytanie o przyczyny korzystnego wydłużania się czasu życia części mieszkańców Ziemi żyjących w społeczeństwach dobrze zorganizowanych. Oprócz zmiany warunków bytowych jest to następstwem postępu medycyny, a przede wszystkim zmiany stylu ż...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Śmiertelność osób w wieku podeszłym

Główne przyczyny zgonów wśród osób w wieku podeszłym w kolejności malejącej przedstawia tabela 2. Śmiertelność z powodu zakażeń wzrasta z wiekiem. Wśród osób powyżej 90 r.ż. [...]

Naturalne zmiany odporności związane z procesem starzenia się oraz ich wpływ na przebieg zakażeń wieku podeszłego

Ludzie starsi są bardziej podatni na zakażenia różnorodnymi drobnoustrojami chorobotwórczymi. Ponadto każda infekcja ma u nich dłuższy i bardziej powikłany przebieg. Wynika to [...]

Profilaktyka zakażeń wieku podeszłego

Postępowanie profilaktyczne możemy podzielić na postępowanie nieswoiste i swoiste. Do profilaktyki nieswoistej należy głównie odżywianie prozdrowotne, leczenie chorób przewlekłych oraz odpowiednia higiena [...]

Społeczne koszty starzenia się społeczeństw

W ostatnich latach postępujący proces starzenia się społeczeństw spowodował wzrost wydatków na opiekę zdrowotną, co wywołuje gwałtowne konflikty społeczne. Osoby starsze stanowią [...]

Prognozy demograficzne w Polsce i na świecie

Światowe prognozy demograficzne nie są optymistyczne. Według prognoz ONZ liczba ludzi starszych przekroczy 1 mld w 2025 r. Krajem o największym odsetku ludzi starszych [...]

Podsumowanie

Starzenie się społeczeństw to obecnie jeden z najistotniejszych problemów, z którymi borykają się nie tylko kraje rozwinięte. Ludzie starsi stają się coraz liczniejszą [...]

Do góry